اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 345

است؛ از این رو امام خمینی، همان طور که اصول و قواعد سیاست داخلی خود را از فقه، کلام و مبانی اسلامی استنباط کردند، سیاست خارجی و روابط بین الملل را نیز بر اساس اصول و قواعد اسلامی بنا نهادند؛ از این رو ضمن حفظ مرزبندی های جغرافیایی جدید (دولت - ملت) بر ضرورت ایجاد اتحادیه دول اسلامی (دولت- اسلام) برای برون رفت از بحران تفرقه دولت های اسلامی تأکید می کنند.

بدین لحاظ برای بررسی دیدگاه های حضرت امام درباره سیاست خارجی، ساختار نظام بین الملل و نحوه ارتباط با دولت ها و ملت ها در عرصه بین الملل باید از مبانی و اصول و جهت گیری های سیاسی وی شروع کرد. در این فصل ابتدا مفاهیم، اهداف و اصول اعتقادی و فقهی امام را مطرح، سپس به برخی ابهامات و تناقض های مطرح شده در مباحث نظری سیاست خارجی امام، اشاره می کنیم و به بررسی و تحلیل آنها خواهیم پرداخت.

2. مفهوم شناسی

کلید ورود به مباحث نظری سیاست خارجی، تعریف کلیدواژه ها و مفاهیم مرتبط با بحث است.

الف) مفهوم سیاست خارجی: به یک معنا در برابر مفهوم سیاست داخلی قرار می گیرد. همان طور که به مفهوم سیاست داخلی در تعادل با محیط داخلی (امکانات ضعف ها) توجه می شود، سیاست خارجی نیز در تعامل با محیط خارجی (فرصت ها و تهدیدات) بررسی و تحلیل می شود؛ امّا در یک نگاه کلی تر می توان گفت: سیاست خارجی، ادامه سیاست داخلی محسوب است. این موضوع در اندیشه سیاسی امام خمینی که مبتنی بر اصول و قواعد از پیش تعریف شده دینی است، برجسته تر است این اصول و قواعد در فرایند اجتهادی باید در تعامل