اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 51

استعماری و ضعف درونی هیئت حاکمه داخلی و قدرت اجتماعی استثنا روحانیت و روشنفکران فرصتی را به وجود آورده بود که از آن هوشمندانه و انقلابی استفاده نشد. در پی آن آمریکا و انگلیس فرصت استفاده کردند و بیش از دودهه بر سرنوشت ملت ایران حاکم شدند. آمریکایی ها ابتدا با سیاست درهای باز، واردات کالا را در سال 1338 چند برابر کردند که ضربه مهلکی به صادرات و تولیدات داخلی وارده شد و زمینه وابستگی را فراهم کرد؛ از طرف دیگر چهار برابر شدن بودجه ارتش، زمینه ظهور ژاندارمری ایران در منطقه و ارتشی وابسته و حضور مستقیم مستشاران آمریکایی را فراهم و به دنبال آن برای سرکوب هر مخالفی در درون کشور، سازمان جاسوسی مخوف ساواک را در سال 1336 تأسیس کرد. در این سال ها مهم ترین نگرانی آمریکایی ها حمله احتمالی جهان اسلام به اسرائیل و رقابت با شوروی بوده است که با تقویت نظامی ایران و توسعه تولیدات نفتی ایران، در عمل ایران را به مدافع منافع غرب و جزیره باثبات آنها تبدیل کرد.

در همین سال ها لوایحی در مجلس سنا و شورای ملی جهت ایجاد تغییرات در جهت منافع اقتصادی آمریکا و ترویج فرهنگ غربی تصویب شد. از جمله آنها طرح اصلاحات ارضی بود که مقدمه ای برای انقلاب معروف شاه و ملت (انقلاب سفید) محسوب می شد که البته تا زمان حیات آیت الله بروجردی شاه از عملیاتی کردن آن واهمه داشت؛ لکن بعد از رحلت ایشان (دهم فروردین 1340ش) آن را اجرایی کرد.

ج/3. آغاز دوره مرجعیت دینی و سیاسی امام خمینی (1340 - 1342)

امام خمینی، هم در زمان مرجعیت دینی آیت الله حائری و هم مرجعیت دینی آیت الله بروجردی مهم ترین مرجع پاسخ به شبهات روز و مشاور سیاسی - اجتماعی