اندیشه سیاسی، اجتماعی امام خمینی رحمه الله صفحه 85

بنابراین قرائت امام از هستی توحید، هویت بخش رفتار و کنش سیاسی و در بسیاری موارد، همراه با امداد غیبی خداوند است:

من احساس می کنم که بسیاری از مسایل بود که بدون اینکه ما بفهمیم انجام می گرفت. این جور نبود که ما نقشه ای کشیده باشیم برای این کار و این نبود، جز اینکه خدا هدایت می کرد. (1)

ما ندانیم که دلبسته اوئیم همه مست و سرگشته آن روی نکوئیم همه

هرچه بوئیم زگلزار گلستان وی است عطر یار است که بوئیده و بوئیم همه

جز رخ یار جمالی و جمیلی نبود در غم اوست که در گفت و مگوئیم همه2

این اشعار به خوبی نشان دهنده هستی شناسی عرفانی امام و اصل وحدت در عین کثرت است؛ از این رو هستی شناسی امام مقدس است؛ چون: همه عالم وابسته به او و مست عطای لحظه لحظه اویند.

2. مبانی انسان شناسی و جامعه شناسی

2/1. مبنای انسان شناسی

انسان شناسی دومین رکن جهان بینی و سومین مبنای نظری اندیشه سیاسی امام خمینی تلقی می شود. سئوالات و مباحث مهم انسان شناسی که تأثیر جدی در اندیشه سیاسی دارند، عبارت انداز: آیا انسان آزاد است یا تحت جبر ساختارهای تاریخی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی؛ آیا سرشت انسان نیک است یا موجودی بد ذات و گرگ صفت؛ آیا انسان کمال جو و سعادت طلب است؛ آیا انسان موجودی مدنی الطبع است؟ پاسخ نظری به پرسش های فوق و دیگر سؤالات