قرآن کده توانمندان : غرفه دفتر فرهنگ معلولین در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم... صفحه 228

اما در یک بررسی عقلانی به این نتیجه می رسیم، معلولین دو دسته اند: یک دسته به هیچ وجه توان کار ندارند و نمی توان آنها را آموزش داد و نمی توان از آنان انتظار داشت کاری انجام دهند. اینان در قلمرو تأمین اجتماعی قرار می گیرند و باید زندگی آنان اداره شود. یعنی هزینه ها و امور آنان حتماً بر عهده دولت است. اما دسته دیگر درصدی معلول هستند و با آموزش و توان بخشی آمادگی اشتغال پیدا می کنند: دولت نسبت به این عده حداقل در اموری مثل اشتغال و توان بخشی وظیفه دارد.

اما در حقوق بین الملل، قانونی به نام کنوانسیون حمایت از حقوق معلولین در سازمان ملل تصویب شده و حدود 160 دولت به آن ملحق شده اند؛ از جمله دولت جمهوری اسلامی در سال 1387 با تصویب مجلس شورای اسلامی به آن ملحق شد. این قانون پنجاه ماده دارد و دولت را موظف می کند تا در امور مختلف به معلولین رسیدگی کند.

از منظر فقه اسلامی امور غیب، قصر، ناتوانان جسمی و عقلی برعهده حاکم است. حتی در دوره رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم که در مدینه دولت تشکیل داد یا در دوره خلافت امام علی علیه السلام، قوانینی وضع شد و بخش های دولت موظف شدند تا به امور معلولین رسیدگی کنند. حضرت علی به استاندارش مالک اشتر سی ماده قانون تذکر می دهد، مثلاً به مالک می گوید حقوق مالی را از بیت المال باید پرداخت کنی. حتی در مورد نابینای مسیحی حضرت علی دستور داد حقوقش باید پرداخت شود و نباید گدایی کند.

قرآن و معلولین

می پرسند نسبت و رابطه معلولیت و قرآن چیست؟

در پاسخ باید گفت قرآن کتابی است مدافع آسیب مندان، محرومین و ضعفا و افراد دارای معلولیت. می پرسید به چه دلیل، ده ها دلیل و مدرک از آیات قرآنی می توان در اثبات این سخن عرضه کرد از جمله سوره عبس که بعضی آن را سوره اعمی (نابینا) نامیده اند. در این سوره، کسی که رویش را از یک فرد دارای معلولیت برگرداند، به درشتی مذمت کرده و کارش را تقبیح کرده است. فردی که با ناراحتی رویش را برگرداند از بزرگان و مشاهیر بوده و در واکنش به یک نابینا که دائم می گفت محمد کجایی و پرسشی از تو دارم؟ سرش را فقط برگرداند، نه فحشی داد، نه او را زد یا هل داد.

همین اظهار ناراحتی و سر برگرداندن نسبت به یک معلول را خدا و قرآن نمی پسندند و آن را تقبیح کرده اند. متأسفانه رسانه هایی مثل صدا و سیما و مثلاً برنامه درس های قرآن آقای قرائتی هیچ گاه به معلولیت و قرآن نپرداخته اند، از حیوانات در قرآن هم بحث کرده اند ولی موضوع با این اهمیت که بیش از ده درصد جامعه مبتلا هستند و در قرآن هم آیات بسیار در این باره داریم اما مورد توجه نبوده است.

اما نمایشگاه قرآن محل مناسبی برای طرح این موضوع است. امسال برای اولین بار معاون محترم دکتر فقهی زاده دستور دادند غرفه ویژه معلولین احداث گردد به نام قرآن کده توانمندان و برنامه ها، نشست های متنوع در این غرفه جریان داشت.