- مقدمه 1
- اشاره 11
- وجود ذهنی 17
- وجود خیر محض است 20
- حال و ثبوت معدومات 28
- وجوب و امکان و امتناع 39
- امکان استعدادی 45
- علت احتیاج ممکن امکان اوست 51
- حادث و قدیم 57
- در خواص واجب الوجود 63
- معنی نفس الامر 73
- وجود لفظی و کتبی و ذهنی 79
- اعاده معدوم محال است 81
- وجود مجعول است یا ماهیت 87
- مختار بودن خدای تعالی 91
- اشاره 94
- فصل دوم فی الماهیّه و لو احقها 94
- اقسام تقابل 121
- علت های چهارگانه 131
- اشاره 131
- فاعل واحد معلول واحد دارد 133
- باطل بودن تسلسل 136
- برهان تطبیق 138
- برهان چهارم 140
- یک چیز محال است هم فاعل باشد و هم قابل 141
- هیچ عنصر علت عنصر دیگر نیست 144
- مقدمات فعل اختیاری 147
- تناهی سه قسم است: در مدت و عدت و شدت 149
- هر فاعلی غایتی دارد 157
- استشهاد امام جعفر صادق علیه السلام بقول ارسطو در اینکه جهان عبث آفریده نشده است 158
- اشاره 172
- اشاره 172
- الفصل الاول فی الجواهر 172
- جزء لا یتجزی 180
- انکار وجود ماده 189
- مکان طبیعی 193
- ماهیت مکان 195
- اختلاف در خلاء 202
- اجسام فلکیه 207
- اشاره 207
- الفصل الثانی 207
- اجسام عنصری 214
- الفصل الثّالث فی بقیّه أحکام الأجسام 223
- اشاره 223
- حدوث اجسام 229
- عقل مجرد جدا از مادّه 238
- اشاره 238
- الفصل الرابع 238
- نفس و تعریف آن 246
- نفس غیر بدن است 250
- در تجرد نفس 251
- کلام ابو علی مسکویه 256
- ابو علی بن سینا 258
- دلیل های مؤلف کتاب 263
- فانی نشدن نفس بفنای بدن 270
- باطل بودن تناسخ 271
- قوه مصوره 277
- انواع ادراک 279
- اشاره 295
- فی البحث عن الملموسات 304
- البحث عن المبصرات 310
- در مسموعات 316
- کیفیات استعدادیه 322
- در تعریف علم و اقسام آن 323
- کیف نفسانی 323
- در تعریف قدرت 356
- الثالث-المضاف 369
- حرکت و احکام آن 374
- مقوله أین 374
- در مقوله وضع 394
- در مقوله جده یا ملک 395
- فعل و انفعال 396
- الفصل الأوّل فی وجوده تعالی 398
- الفصل الثانی فی صفاته 399
- اشاره 430
- حسن و قبح عقلی 430
- الفصل الثالث فی افعاله 430
- جبر و اختیار 437
- خلقت و آغاز آن 447
- قضا و قدر 450
- قضا و بدا 456
- تکلیف 461
- لطف واجب است 469
- عوض و احکام آن 477
- فوائد بعثت پیغمبران 490
- المقصد الرابع فی النبوه 490
- اشاره 490
- معصوم بودن پیغمبران 494
- قول براهمه که پیغمبر لازم نیست 494
- طریقه اثبات نبی 497
- اعجاز قرآن 509
- پیغمبران از ملائکه افضلند 515
- امامت لطف است 516
- المقصد الخامس فی الإمامه 516
- عصمت امام 519
- امام باید بنص ثابت شود 522
- ادله امامت علی علیه السلام پس از پیغمبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 524
- معصوم نبودن دیگران تا مستحق امامت باشند 531
- امامت ائمه دوازده گانه 565
- اشاره 569
- المقصد السادس فی المعاد و الوعد و الوعید و ما یتصل بذلک 569
- معنی فناء 572
- ثبوت معاد جسمانی 573
- شبهه آکل و مأکول 574
- ثواب و عقاب 582
- باطل بودن احباط 588
- عفو و شفاعت 592
- توبه 594
- عذاب قبر 601
- معنی ایمان و کفر 603
- امر بمعروف و نهی از منکر 606
مقدمه
اشاره
بقلم: حضرت آیه اللّه آقای حاج شیخ ابو الحسن شعرانی
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم رب سهل علی کلّ عسیر. و صل علی نبیک البشیر النذیر و آله.
چنین گوید اضعف خلق اللّه ابو الحسن بن محمد المدعو بالشعرانی عفی عنه پس از اصلاح و تعلیق و تحشیه و توضیح بسیاری از کتب دینی که احیای آن کتب بود خصوصا تعلیقات بر مجمع البیان و تفسیر ابو الفتوح رازی و اصول کافی و أصول و فروع وافی و بسیاری از ابواب وسائل الشیعه و ترجمه و شرح تبصره علامه بفارسی و غیر آن از کتب بسیار که فعلا برای خود این بنده احصای آن مقدور نیست و هر یک از کتب مذکور برای مردم دیندار فوائد بسیار دارد بخاطرم رسید که اکثر مردم در زمان ما حاجت باصول دین بیشتر دارند و کتابی سهل العباره و قریب التناول که اکثر باسوادان و مبتدیان طلاب علوم دینیه بلکه منتهیان را نیز بکار آید لازم است زیرا که در این زمان آشفته اهل حق تنها مانده از هر سوی گرد باد فتنه آنان را درهم می پیچد و امید نجات ندارند درس اصول دین منسوخ شده و نسخ آن مندرس گشته و از هم پاشیده.
مردم بجهل افتخار میکنند و بندانستن معارف الهی مباهات مینمایند. حطام دنیا بنظر آنها امر محقق و معلوم است و غیر آنچه تعلق بدنیا دارد ناچیز و موهوم حرص دنیا در انتخاب علوم نیز تأثیر کرده و آن علم را می پسندند که بیشتر مال از آن بدست آید و هر علم لازم و واجب که فائده دنیا ندارد متروک مانده است تا این که شنیدم مردم دنیا یکدیگر را منع میکنند از خواندن تفسیر قرآن که اعتبار و شهرت انسان را زیان دارد و هر که مشهور شود بدانستن تفسیر بلکه حدیث و سیر پیغمبر و ائمه علیهم السّلام میان