معلولان و انتخابات صفحه 47

نویسنده آثاری مثل الناسخ و المنسوخ فی القرآن و الناسخ و المنسوخ فی الحدیث و المسائل المنثوره در نحو است. در بسط و توسعه علوم قرآن و تفسیر مؤثر بود.(1)

ابن حناط (درگذشت 437ق)

پزشک و شاعر نابینا

ابن حناط ابوعبداللّه محمد بن سلیمان رعینی قرطبی پزشک و شاعر اندلسی است. وی به علت بیماری چشم پس از چندی نابینا شد. چون پدرش گندم فروش بود، به ابن حناط شهرت یافت. هزینه تحصیل او را بنی ذکوان از بزرگان قرطبه می پرداختند. ابن حناط، در سال های نخست سده پنجم اشعاری در ستایش علی و قاسم بن حمود حمودی سرود که در برخی از ابیات آن هواخواهی از خاندان علی ابن ابیطالب پیدا بود، اما معلوم نیست که او واقعاً از پیروان مذهب تشیع بوده باشد. پس از چندی کاتب هشام اموی (418-422ق) شد. در منطق به درجه استادی رسید. چون به بی دینی متهم گردید، از آنجا به جزیره خضرا گریخت و به فرمانروای آنجا، محمد بن قاسم حمودی، پناهنده شد. او در سال 437ق در جزیره خضرا دار فانی را وداع گفت. برخی از آثارش عبارت اند از: و شی العلم و حلی الکرام و الرساله المهرجانیه.(2)

ابن فضلان، جمال الدین (517-595ق)

محدث و فقیه شافعی، نداشتن یک دست

جمال الدین ابوالقاسم یحیی بن علی بن فضل بن هبهاللّه بن برکه ابن فضلان، محدث و فقیه شافعی در سال 517ق در بغداد به دنیا آمد. در زادگاهش نزد ابوالفضل بن عالمه قرآن آموخت. فقه را از ابومنصور سعد بن محمد بن زرار فراگرفت. دو بار به نیشابور سفر کرد و از ابوغالب احمد بن حسن بن بناء ابوالقاسم اسماعیل بن سمرقندی، محمد بن عمر محمد بن ناصر، محمد بن یحیی، ابوحفض عمر بن احمد بن منصور صفار، ابوالاسعد هبه الرحمان بن عبدالواحد بن عبدالکریم قشیری و ابوعثمان اسماعیل بن عبدالرحمان بن سعید عصایدی حدیث شنید. وی در سفری از شتر به زمین افتاد و یک دستش را قطع کردند. در فقه تطبیقی شهرت داشت و به مناظره با فقیهان می پرداخت. چندی در مدرسه لوزیه بغداد تدریس می کرد. بعد از آن به مدرسه فخرالدوله بن مطلب رفت و کرسی درس مشهوری داشت. پیکر وی را در گورستان وردیه در سال 595ق کنار پدرش به خاک سپردند. او از مشاهیر فقه شافعی است و از چهره های مشهور است.(3)

1- . فرهنگ زندگی نامه ها، ص476.
2- . فرهنگ زندگی نامه ها، ص 383.
3- . دائرهالمعارف نوابغ، ص68.