نماز معلولان بر اساس فقه شیعه صفحه 41

از نظر سند، این صحیحه یا حسنه مورد اعتماد شیخ کلینی در کافی(1)

و همچنین شیخ طوسی در تهذیب(2)

بوده و در کلام فقها نیز بسیار نقل شده و مورد ارجاع بوده است.

به

عنوان نمونه علامه حلی در مختلف الشیعه(3)

و منتهی المطلب،(4)

محقق اردبیلی در مجمع الفائده،(5)

صاحب مدارک در مدارک الاحکام،(6)

محقق سبزواری در ذخیره المعاد،(7)

بحرانی در حدائق،(8) بهبهانی در مصابیح الظلام،(9) نراقی در مستند الشیعه،(10) و دیگر فقهاء در ابحاث مختلف این روایت را آورده اند.

از نظر دلالت نیز این روایت علاوه به تشریع نمازی به غیر شکل اصلی آن، وظیفه شخص عاجز را هم بیان می کند که نشسته نماز می خواند. پس نماز از چنین شخصی که قادر به نماز به شکل اصلی نیست، ساقط نشده است.

دوم. صحیحه حلبی از امام صادق علیه السلام

که سؤال شدند از مریضی که نمی تواند قیام و سجده داشته باشد:

«مُحَمَّدُ بْنُ یعْقُوبَ عَنْ عَلِی بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ اِبْنِ أَبِی عُمَیرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ اَلْحَلَبِی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللّه علیه السلام قَالَ: «... یومِئُ بِرَأْسِهِ إِیمَاءً...: با سرش اشاره می کند» (11)

از نظر سند، این صحیحه مورد اعتماد شیخ کلینی در کافی(12) بوده و در کلام فقها نیز بسیار نقل شده و مورد ارجاع بوده است.

به عنوان نمونه صاحب مدارک در مدارک الاحکام،(13)

محقق سبزواری در ذخیره المعاد،(14) بحرانی در حدائق،(15)

بهبهانی در مصابیح الظلام،(16) سید علی طباطبایی در ریاض المسائل،(17)

شیخ محمد

1- . کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، ج٣، ص4١١، کتاب الصلاه، باب صلاه الشیخ الکبیر و المریض، ح11
2- . طوسی، ابوجعفر، محمد بن حسن؛ تهذیب الأحکام، ج2، ص169، کتاب الصلاه، باب9: بَابُ تَفْصِیلِ مَا تَقَدَّمَ، ح130.
3- . حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، ج3، ص33.
4- . حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج5، ص9.
5- . اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، ج2، ص191.
6- . عاملی، محمد بن علی موسوی، مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج3، ص330.
7- . سبزواری، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن، ذخیره المعاد فی شرح الارشاد، ج2، ص260.
8- . بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج8، ص59.
9- . بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، مصابیح الظلام، ج7، ص41.
10- . نراقی، مولی احمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه فی أحکام الشریعه، ج5، ص37.
11- . حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج5، ص482، ابواب القیام، باب1: وجوبه فی الفریضه مع القدره، ح2؛
12- . کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، ج٣، ص4١0، باب صلاه الشیخ الکبیر و المریض، ح5.
13- . عاملی، محمد بن علی موسوی، مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، ج3، ص333.
14- . سبزواری، محقق، محمد باقر بن محمد مؤمن، ذخیره المعاد فی شرح الارشاد، ج2، ص263.
15- . بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج8، ص80.
16- . بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، مصابیح الظلام، ج7، ص77.
17- . حائری، سید علی بن محمد طباطبایی، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، ج3، ص220.