نماز معلولان بر اساس فقه شیعه صفحه 74

در الخلل فی الصلاه،(1) و آیت اللّه خویی در موسوعه،(2) و ... این روایت را آورده اند.

از نظر دلالت: واضح است که امر به قیام و راست ایستان در نماز می کند، (3)

و این امر به حدی است که اگر رعایت نشود، نماز صحیحی نخواهد بود.

روایت دوم. صحیحه ابی بصیر از امام صادق علیه السلام

«مُحَمَّدُ بْنُ یعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یحْیی عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَینِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ فَضَالَهَ بْنِ أَیوبَ عَنْ أَبِی الْمَغْرَاءِ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ یعْنِی الْمُرَادِی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللّه ع قَالَ: قَالَ امیرالمؤمنین ع مَنْ لَمْ یقِمْ صُلْبَهُ فِی الصَّلَاهِ فَلَا صَلَاهَ لَهُ: هر کس بهنگام نماز پشت خود را راست و مستقیم نگیرد، او را نماز نیست. »(4)

از نظر سند، این صحیحه که در کتاب کافی(5) آمده، همچنین در کلام فقها نیز بسیار نقل شده و مورد ارجاع و عمل بوده است.

به عنوان نمونه مرحوم بحرانی در حدائق،(6) و آیت اللّه بهبهانی در حاشیه بر مدارک،(7)

میرزای قمی در غنائم الایام،(8)

و شیخ محمد حسن نجفی در جواهر الکلام،(9)

آقا رضا همدانی در مصباح الفقیه،(10)

مرحوم حکیم در مستمسک،(11)

و آیت اللّه خویی در موسوعه،(12)

و ... این روایت را آورده اند.

از نظر دلالت هم روشن است که روایت به انتصاب و راست کردن پشت در هنگام نماز حکم می کند. و این همان معنی شرطیت صحت نماز به انتصاب است.(13)

روایت سوم. صحیحه حلبی از امام صادق علیه السلام

«عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْحَلَبِی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللّه ع قَالَ: إِذَا قُمْتَ فِی الرَّکْعَتَینِ مِنَ الظُّهْرِ أَوْ غَیرِهِمَا وَ لَمْ تَتَشَهَّدْ فِیهِمَا فَذَکَرْتَ ذَلِکَ فِی الرَّکْعَهِ الثَّالِثَهِ قَبْلَ أَنْ تَرْکَعَ فَاجْلِسْ فَتَشَهَّدْ...: اگر بعد از رکعت دوم از نماز ظهر و غیر آن ایستادی و تشهد نگفته بودی، و

1- . خمینی، سید روح اللّه موسوی، الخلل فی الصلاه، ص201.
2- . خویی، سید ابوالقاسم موسوی، موسوعه الإمام الخوئی، ج14، ص109
3- . بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج8، ص60: «... لدلالتهما علی وجوب الانتصاب فی الصلاه بلا انحناء»
4- . حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج5، ص489، ابواب القیام، باب2: وجوب الانتصاب...، ح2.
5- . کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، ج3، ص320، کتاب الصلاه، باب الرکوع...، ح4.
6- . بحرانی، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره، ج8، ص60.
7- . بهبهانی، محمد باقر بن محمد اکمل، الحاشیه علی مدارک الأحکام، ج3، ص78.
8- . گیلانی، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، ص436.
9- . نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج6، ص563.
10- . همدانی، آقا رضا بن محمد هادی، مصباح الفقیه، ج12، ص13.
11- . حکیم، سید محسن طباطبایی، مستمسک العروه الوثقی، ج6، 90.
12- . خویی، سید ابوالقاسم موسوی، موسوعه الإمام الخوئی، ج14، ص109.
13- . خویی، سید ابوالقاسم موسوی، موسوعه الإمام الخوئی، ج14، ص109: «إنّ مقتضی إطلاق هذه النصوص اعتبار القیام و الانتصاب».