صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 104

که برای امور بشری چاره جویی هایی می کند، اساساً مشتق از رابطه های انسانی است که در سرزمین موطن اعراب وجود داشته است.» (Hossein,1981,10) بدین ترتیب واضح است که صدام با اظهار این مطلب خواست مانند میشل عفلق بگوید که خداوند در قرآن فقط روش های زندگی و آداب و سنت های عرب را چون مخلوق برگزیده اش بود بیان کرده است.(پارسا دوست،1385،195) بر همین اساس، صدام که تحت تأثیر ایدئولوژی بعثیسم قرار داشت با ایرانیان و شیعیان ضدیت داشت و اعراب را به عنوان قوم برتر پذیرفته بود، در ادامه به چگونگی ضدیت صدام با ایرانیان و شیعیان می پردازیم.

ایران ستیزی

از آنجا که صدام پرورش یافتۀ حزب بعث و متأثر از تفکرات بعثیسم عراق بود، از این جهت وی به گونۀ افراطی نژاد پرست بود و به شدت روحیۀ ضد ایرانی و ضد شیعی داشت. البته این روحیه علاوه بر آنکه با رویکردهای پان عربیستی و آموزه های حزب بعث تقویت می شد، از احساس حقارت صدام نیز تأثیر می پذیرفت. آدلر در مورد یکی از تأثیرات اجتناب ناپذیر احساس حقارت چنین اعتقاد دارد: «فردِ دچار عقدۀ حقارت برای بالا بردن سطح ارزشی که خود برای خویشتن قائل است، سعی می کند با هر عملی از جمله بدگوئی، دیگران را بی ارزش سازد. او بی ارزش ساختن دیگران را راهی برای اثبات برتری خویش به خود و اطرافیان می داند. آدلر این ویژگی را ناشی از احساس حقارت شدید، منفی بافی و بدبینی پنهان و آشکار دانسته است.»(آدلر،1361،174) به نظر می رسد نفرت بی دلیل صدام از ایرانیان را می توان در این راستا تعبیر نمود، زیرا همان طور که در ادامه خواهیم گفت صدام، علاوه بر احساس حقارت شدید به بدبینی نیز مبتلا بود. در راستای تحقق هدف برتری طلبی قوم عرب، نظام سیاسی و آموزشی عراق توانست اندیشۀ ضد ایرانی را به جریان اصلی آموزش و رسانه های گروهی عرب وارد کند و بدین ترتیب ضدیت با ایرانیان به عنوان ابزاری در جهت توجیه مقابله با