صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 146

این شورا بالاترین مرجع تصمیم گیری، با حق وضع قوانین و چگونگی اجرای آن اعلام شد.(کوهستانی نژاد،1391،134) بدین ترتیب فعالیت این حزب چه قبل از قدرت گیری اش در اواخر دهۀ 1960 و چه بعد از آن، نقش مهمی در شکل گیری ذهنیات جامعۀ عراق در موارد گوناگونی همچون برتری قومی عربی و ضدیت با ایران داشت.(پارسا دوست،1369،101)

اصول حزب بعث

اشاره

وحدت، آزادی و سوسیالیسم سه رکن اصلی حزب بعث است. این حزب به وحدت اعراب (پان عربیسم) توجه خاص دارد. شعار «یک ملت عرب، یک رسالت ابدی» محتوای اصلی ایدئولوژی حزب بعث است. میشل عفلق بنیانگذار و اندیشمند حزب بعث ضمن آنکه هر سه رکن را «مکمل» یکدیگر می شمارد، ولی برای وحدت اعراب اهمیت برتر قائل است. او تأکید می نماید «آنچه در جای خود مسلم است آن است که وحدت چون به نحو دقیقی هویت ملت عرب را توضیح می دهد دارای نوعی برتری و اهمیت اخلاقی خاصی است.»(Shibli,1977,20) از این رو حزب بعث معتقد است که کلیه اعراب سراسر جهان یک ملت واحد را تشکیل می دهند و مرزهایی که آنان را از هم جدا کرده، غیر طبیعی و از ساخته های «امپریالیسم» است.(پارسا دوست،1385،196)

1. وحدت عربی

اشاره

پیش از تشکیل حزب بعث از میان کشورهای عرب، کشورهای نسبتاً پیشرفته زیر سلطۀ خارجی قرار گرفتند و کشورهای عقب مانده مستقل ماندند. به همین سبب افکار ناسیونالیستی اعراب بسیار احساساتی و منفی شد و رهبران آن، درگیر با مداخلۀ خارجی، بیش از هرچیز خواهان استقلال و وحدت ملی شدند. جنبش دستیابی به هدف دوگانۀ استقلال و وحدت، به نام جنبش یگانگی عرب (پان عربیسم) شناخته شد، که اغلب آن را «عربیسم(1)»

می نامند. (خدوری،1369،192) پیش از استقلال عراق

1- 1.عروبه.