صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 155

3. سوسیالیسم

سوسیالیسم بعثی می کوشد اختلافات میان طبقات را کاهش دهد و به جامعۀ بی طبقۀ نهایی دست یابد. در این سوسیالیسم، طبقات به رغم قبول به مثابه یک واقعیت اجتماعی، لزوماً آن طور که نظریه های مارکسیستی معتقدند، در حالت مبارزه میان خود نیستند. از آنجا که طبقات حاصل عوامل اجتماعی - اقتصادی هستند، سوسیالیسم عرب می کوشد تضادهای اجتماعی را نه دقیقاً با کاهش اختلاف درآمدها بلکه از راه برداشتن امتیاز یا دیگر تفاوت های اجتماعی، آشتی دهد. تفاوت های اجتماعی را می توان با حذف استثمار و گستراندن خدمات اجتماعی و فرصت های فرهنگی برای همگان کاهش داد.(خدوری،1369،181و180) سوسیالیسم با مطرح کردن نظم سیاسی و اجتماعی از طریق ریشه کن کردن تفاوت های طبقاتی، عامل تسهیل کنندۀ ایدئولوژیکی آزادی و وحدت عرب بود.(ادواردز،1392،80) سوسیالیسم بعثی بر پایۀ مفهوم عدالت و همکاری میان افراد قرار دارد نه بر پایۀ مبارزۀ طبقاتی یا جنگ آوری طبقاتی. جنگ، اگر به راه انداخته شود، باید علیه فقر، بیماری، نادانی و دارندگان منافع باشد. این سوسیالیسم، در این معنی که نظامی است مناسب برای جامعۀ عرب، راهی است به سوی تحقق هدف های ملی.

سوسیالیسم، با رهانیدن فرد از زنجیر های محرومیت، با جلوگیری از استثمار و با تأمین حداقل سطح زندگی، مانع های موجود بر سر راه رشد استعدادهای فردی، تحقق خواست ها و احساس رسالت ملت عرب را از میان بر می دارد. این نوع سوسیالیسم باید توسط دولت که نمایانگر ارادۀ مردم است (ارادۀ عمومیی که باید در برگیرندۀ ارادۀ فقیران، کارگران، دهقانان، روشنفکران و همۀ عناصر روشنفکر جامعه باشد) مورد پشتیبانی قرار گیرد. دستیابی به سوسیالیسم می تواند از راه گنجاندن آن در برنامۀ مورد پشتیبانی سازمان های عمومی، مانند سندیکاها، سازمان های اجتماعی، احزاب سیاسی و انجمن های حرفه ای، بیشتر تأمین شود. آشکار است که این نوع سوسیالیسم از سوسیالیسم اروپایی و کمونیسم متفاوت است زیرا به مثابۀ نتیجۀ نهایی مبارزۀ