صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 25

عامل بدنی، روانی و اجتماعی می زند که همگی تحت تأثیر محیط خانوادگی اند.

نقص بدنی

کودکی که معلولیت جسمی دارد و خود را در قیاس با همسالانش عقب مانده می بیند، می تواند به کمک پدر و مادر فهمیده و مربیان کارآزموده به جبران آن بپردازد و احساس حقارت خود را به احساس نیرومندی تبدیل کند. (شولتز،1375،315) افرادی که ضعف بدنی خود را به قدرت تبدیل کرده اند فراوان اند. حقارت های عضوی می تواند دو واکنش را در افراد برانگیزد. نوع اول آنکه عضو دیگری جانشین عضو ضعیف شود، به طور مثال شخص نابینا بکوشد تا با تقویت شنوایی خود آن را جبران کند. نوع دوم تمرکز بر عضو ضعیف تا جایی است که آن ضعف برطرف شود؛ مانند غلبه بر لکنت زبان تا جایی که شخص سخنران گردد.(بلوم،1352،204)

نقص روانی

از سوی دیگر کودکان نازپرورده که مورد حمایت زیاد و افراطی والدین ناآگاه خود قرار می گیرند، ممکن است خود محور شوند و علایق اجتماعی در آنان ضعیف شود و از دیگران انتظار دارند که خواسته هایشان را برآورده سازند.(شولتز،1375،315) آدلر این کودکان را بالقوه خطرناک می داند. بالفعل شدن این خطر در صورتی است که به موقع راهنمایی نشوند و به حال خود رها گردند.(سیاسی،1377،88)

نقص اجتماعی

کودکان به خود رها شده و طرد شده ممکن است گونه ای از سبک زندگی برای خود به وجود آورند که مستلزم انتقام جویی از جامعه باشد.(شولتز،1375،315) این کودکان مثال نوع نقص عامل اجتماعی اند. آنان بر اثر جدایی پدر و مادر از یکدیگر، یا بر اثر غفلت و بی اعتنایی نسبت به تربیت آنها از راهنمایی و تشویق محروم بوده اند و نمی توانند شیوۀ زندگی خود را گسترش دهند. افرادی که در کودکی مورد بی مهری و بدرفتاری بوده اند، در بزرگسالی دشمنان اجتماع می شوند و شیوۀ زندگی آنان بر اساس نیاز به انتقام جویی در می آید. (سیاسی،1377،88) مفهوم «سبک زندگی» نیز متأثر از عوامل سه گانۀ بدنی، روانی و اجتماعی