صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 49

این ویژگی های مهم بود و شاه می توانست با ثبات کامل در صورت بروز خطرهای داخلی، بر اوضاع کشور مسلط شود، در حالی که رژیم های عربی از ثبات و امنیت لازم برای به عهده گرفتن مأموریت حفظ منافع ایالات متحده در منطقه برخوردار نبودند. مجموع رویدادهایی چون خاموشی تبعات جنبش ملی گرایی صنعت نفت و مرگ آخرین رهبر بازماندۀ آن، مصدق در 1345، سقوط کابینۀ دکتر علی امینی در 27 تیرماه 1341، که مهرۀ عمدۀ امریکا و تا اندازه ای نیروی مقاوم در برابر شاه بود، سرکوبی جنبش اسلامی مردم ایران در 15 خرداد 1342، اجرای انقلاب سفید، بر سر کار آمدن امیر اسد الله علم و امیر عباس هویدا با کابینه های خدمتگزار به منظور ایجاد ثبات و آرامش داخلی، کاهش تدریجی فشارهای امریکا بر ایران برای اجرای برنامۀ اتحاد برای پیشرفت کندی در دوران ریاست جمهوری جانسون و کمک های اقتصادی و نظامی به ایران، ثبات و آرامش نسبی را برای رژیم شاه هدیه آورد که البته آرامش قبل از توفان بود. شاه در اوایل دهه 1970 در قوی ترین شکل خود بسر می برد و مجموعه ای از سازمان های امنیتی و ابزار نظامی، آن را تقویت می کرد. شاه به منظور نشان دادن آرامش داخلی و تثبیت پایه های رژیم، سفرهای گوناگونی به اقصی نقاط جهان، سفر به شرق اروپا در سال 1344 شامل یوگسلاوی، بلغارستان، لهستان، مجارستان و رومانی و همچنین سفر به برزیل، آرژانتین، کانادا، اتریش، انگلستان و آلمان غربی و به خصوص امریکا، انجام داد تا جایی که ایران لقب جزیرۀ ثبات را یافت. (چمنکار،1385،49)

5. توسعه طلبی سیاست خارجی ایران

ایران به رهبری محمدرضا پهلوی، اشتیاق شدیدی به اجرای نقش سرپرستی و حاکمیت سیاسی و نظامی بر پیرامون خود داشت. تشریح دکترین نیکسون در مشارکت جمعی، عظمت طلبی های شخصی شاه را ناگزیر ساخت و او به صورت یک امپریالیسم کوچک، جاه طلبی را در لفافۀ ژاندارمی و همکاری های منطقه ای ظاهر کرد.(چمنکار،1385،49) هدف عمدۀ شاه، تثبیت پایه های حکومت