صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 7

مقدمه

جنگ ها را به لحاظ تأثیرات مادی و روانی که بر ملت ها به جا می گذارند می توان در زمرۀ تأثیر گذار ترین وقایع بشری به شمار آورد. تجربیاتی که در این مقطع از تاریخ در اختیار کشورها و ملت ها قرار می گیرد به نوعی منحصر به فرد است چرا که هر جنگی به لحاظ مؤلفه های شکل دهندۀ آن، چگونگی آغاز، روند و نحوۀ پایان آن با جنگی دیگر متفاوت است؛ ضمن آن که تفاوت های ناشی از بسترهای وقوع جنگ و نیز موقعیت های جغرافیایی کشورها و دیگر عوامل دخیل در جنگ ها موجب تفاوت در نوع دیدگاه ها و درک تجربیاتی دیگر گونه می گردد. در این بین به دو نکته باید توجه داشت نخست آنکه پس از وقوع هر جنگی برای دو نسل سؤالاتی بر جای می ماند که تاریخ ناگزیر از پاسخ به آنهاست. یکی نسل حاضر در جنگ و دیگری نسل پس از جنگ.

نسل حاضر در جنگ از این جهت دچار پرسش می شود که خود به طور مستقیم و ملموس یا حتی غیر مستقیم با جنگ و وقایع مرتبط با آن در ارتباط بوده و معتقد است راه های بسیاری وجود داشته که از وقوع جنگ جلوگیری به عمل آید و حتی بیش از آن، پیشگیری از جنگ را مطرح می کنند. در حالی که نسل پس از جنگ علاوه بر پرسش های نسل نخست خواهان ارزیابی دستاوردهای جنگی نیز هست و به نوعی به برآورد هزینه ها و مزایا نیز توجه دارد. از این روست که در هر برهه ای از تاریخ، جنگ ها مورد نقد قرار می گیرند و از زاویه ای متفاوت و مطابق با دیدگاه های نسل جدید از آن صحبت به میان می آید؛ لذا پژوهش و کنکاش در خصوص