صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 79

مؤلفه های ناصریسم

اشاره

کودتای 23 ژوئیه مصر، فی نفسه چندان قابل توجه نبود ولی چون کودتا در پر جمعیت ترین کشور عربی اتفاق افتاده بود و نیز به جهت اوضاع و احوال بین المللی، ماهیت رژیم جدید مصر و بیش از همه شخصیت رهبر آن بود که آن را در کانون سیاست عرب قرار داد. پس از مدتی موج ناصریسم سراسر جهان عرب را در برگرفت و بر همۀ کشورهای منطقه تأثیر گذاشت. در بررسی جریان «ناصریسم » مهمترین مؤلفه های آن را این گونه می توان برشمرد:

1. اتحاد اعراب

در این دوران که ملت های عرب سال ها سیطرۀ استعمار را تجربه کرده بودند، به وجود آمدن اسرائیل به عنوان یک دشمن مشترک که پشت سر آن یک اختلاف تاریخی بود و از طرف دیگر جای پای استعمار در منطقه محسوب می شد و هم چنین مظلومیت آوارگان فلسطینی زمینه را برای وحدت ملت های عرب فراهم آورد.(فیض الهی،1387،93) ناصر در این زمینه موفقیت هایی به دست آورد که مهم ترین آن اتحاد با سوریه بود و نهضت او در میان ملت های عرب محبوبیت فراوانی پیدا کرد.(رودنسون،1361،107) فرایند وحدت، در هفته های پایانی سال 1957 به خواست گروهی از افسران جوان نظامی سوریه که شیفتۀ سیاست های اجتماعی مترقی و پان عربیسم ناصر بودند، آغاز شد. بیشتر آنان عضو یا طرفدار حزب سیاسی جدیدی به نام بعث (نوزایی) بودند که آرمان ها و دستور کار آن شباهت نزدیکی با سیاست های خارجی و داخلی ناصر داشت. سوریه پس از استقلال نظام سیاسی، ریاست جمهوری کارآمد اما کودتا زده ای داشت.(کامروا،1388،138)

جناح های موجود در ارتش با یکدیگر برای دستیابی به قدرت و نفوذ و نیز با سیاستمداران غیر نظامی رقابت می کردند. بنابراین، سوریه از یک بحران داخلی و بین المللی به بحران دیگری کشیده می شد و رهبرانی داشت که عموماً بی کفایت