صدام و رویای رهبری جهان عرب صفحه 89

بدین ترتیب مصر با امضای پیمان صلح با اسرائیل، به حالت نبردی که از زمان اعلام موجودیت دولت اسرائیل در 1948میان دو کشور فراهم شده بود و هر چند سال یک بار شعله های جنگ را فروزان می ساخت، پایان بخشید. این پیمان مبتنی بر اصول و روندهای پذیرفته شده در قرارداد کمپ دیوید در سپتامبر 1978بود. با سپری شدن یک سال از امضای پیمان صلح، دو طرف با مبادلۀ سفیر، به عادی سازی روابط با یکدیگر پرداختند و اسرائیل دو سوم از اراضی اشغالی صحرای سینا را به مصر باز پس داد و متعهد شد، نیروهایش را به تدریج در طول دهۀ 80 از دیگر زمین های اشغالی صحرای سینا بیرون برد.(حسینی و دیگران،343،1381) در این شرایط در می 1979، در نشستی در شهر فاس (1)در کشور مراکش، مصر به دلیل امضای توافقنامۀ صلح با حکومت اسرائیل از جمع 43 کشور عضو کنفرانس سران کشورهای اسلامی اخراج شد؛ و به جز سه کشور، بقیه روابط خود را با مصر قطع کردند و روابط اقتصادی رسمی اعراب با این کشور نیز قطع شد.(لطفیان،10،1390) با این همه منافع و سودمندی های درازمدت و کوتاه مدتی که دولت مصر در پایان دادن به حالت جنگی با اسرائیل می دید، باعث گردید که به رغم لطمه دیدن روابطش با دیگر کشورهای عربی و اخراج از اتحادیۀ عرب، هم چنان به راه تازه ای که در پیش گرفته بود، ادامه دهد.(حسینی و دیگران ،343،1381)

عراق و خلأ قدرت در منطقه

با افول جایگاه مصر در جهان عرب و در شرایطی که منطقه به دلیل خروج انگلستان از منطقه با خلأ قدرت مواجه شده بود؛ رقابت میان کشورهای سوریه، عراق و عربستان سعودی بر سر رهبری منطقه آغاز شد. سوریه به واسطۀ استحکام حاکمیت داخلی خود و نفوذ گسترده در لبنان و سازمان آزادی بخش فلسطین در این زمینه به موفقیت های نسبی دست یافت، اما هنوز شرایط کافی برای در اختیار گرفتن جایگاه رهبری در منطقه را نداشت. از سوی دیگر عربستان سعودی با تکیه بر ثروت های نفتی و نقش مرکزی خود به عنوان دولت