- مقدمه 1
- اشاره 5
- مدل ها و راهکارها 7
- اشاره 7
- راست آزمایی 11
- پیشرفت به عنوان یک ضرورت 12
- امکان و امتناع 13
- امکان وقوعی 14
- اشاره 15
- آغاز توسعه 15
- عوامل انسانی 16
- عناصر هم افزایی 17
- تشخیص و اجرای توسعه 18
- درون زایی 19
- تجربه جنگ جهانی 20
- اشاره 22
- اشاره 24
- مسافرت به روسیه و عثمانی 25
- گزارش سفرنامه خسرو میرزا 26
- اصلاحات عثمانی و تأثیر آن 30
- نتایج و ثمره ها 31
- اشاره 36
- درباره فرانسه 37
- گزارش درباره معلولان 37
- درباره دیگر کشورها 38
- اشاره 41
- زندگی نامه 41
- درباره معلولان 42
- نتیجه گیری 43
- زندگی نامه سیف الملک 45
- اشاره 45
- دوره سفارت 46
- گزارش از معلولیت ها 47
- مدرسه لاظروف 51
- بررسی و تحلیل 52
- اشاره 53
- روزنامه خاطرات 53
- سفرنامه به فرنگستان 55
- اشاره 57
- مدنیت و نهادهای مدنی 57
- الگوسازی 58
- مشروطیت و معلولین 59
- اقتصاد و معیشت 60
- نقش پزشکی 61
- نخستین آشنایی ها 62
- دوره قاجاریه 63
- گزارش های نخستین 64
- نقش دارالفنون 65
- مجلس حفظ الصحه 66
- پیشرفت پزشکی جدید 67
- اشاره 69
- اشاره 71
- چرایی عدم اهتمام به معلولین 72
- دوره باستان 74
- دوره جدید 76
- اشاره 78
- تغییر جامعه معلولین با آموزش 78
- بررسی و تحلیل 81
- مشارکت روحانیون در آموزش و پیشرفت معلولین 85
- اشاره 85
- گسترش آموزش در مدینه 89
- توسعه در شام 90
- تجزیه و تحلیل 91
- اشاره 97
- اشاره 99
- رویکرد و رقابت دینی 99
- مدیریت کارآمد 100
- ضرورت تشکیلات 101
- تعیین خط مشی 103
- مراکز چند منظوره و ارزیابی 107
- ثُبات قدم 108
- خط مشی مخرب 109
- همکاری متقابل 110
- اقدامات تکراری و موازی 113
- اشاره 113
- حمایت و پشتوانه اجتماعی 114
- پاسخگویی به مردم 116
- تبعیض و نابرابری 116
- منفعت گرایی، گروه گرایی و حقیقت گرایی 118
- وابستگی یا تکدی گری 122
- ناتوان سازی یا تواناسازی 126
- فرهنگ خودگردانی و استقلال 127
- رانت معلولیت 129
- دیگر عوامل کارآیی 131
- خلاصه و نتیجه گیری 133
- اشاره 134
- اشاره 136
- وضعیت کمی ناشنوایان 137
- گذار از مراحل تاریخی 138
- فرهنگ و مدنیت 140
- تلاش های نخبگان 142
- نهاد آموزش و پرورش 144
- ارتباطات 146
- تأمین اجتماعی 147
- رسانه ها 148
- مؤسسه ها و نهادها 149
- حقوق اساسی و اجتماعی 150
- اشاره 154
- آموزشگاه کر و لال های باغچه بان (تأسیس 1312ش) 155
- آموزشگاه استثنایی تبریز (دولتی) (تأسیس 1337) 159
- مدرسه و هنرستان نظام مافی (تأسیس 1343) 160
- آموزشگاه نیمروز (تأسیس 1344) 162
- دبستان باغچه بان شماره (2) (تأسیس 1357) 162
- اشاره 166
- مرکز آموزش حرفهای یوسف آباد شماره (1) 166
- آموزشگاه حرفه ای شماره (2) 168
- اشاره 169
- غرفه ناشنوایان 169
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان تهران 170
- مرکز حرفه های ناشنوایان مشهد 170
- کلاس های سوادآموزی 171
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان یزد 172
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان همدان 172
- اشاره 174
- مسیر توانمندی و موفقیت 176
- اشاره 176
- انتقال دانش و تجربه 177
- گفت وگو 177
- بانک اطلاعات و اطلاع رسانی 178
- جبار باغچه بان 180
- اشاره 180
- شیخ زین الدین آمدی نابینا 186
- افصح المتکلمین و مؤید الاسلام 194
چگونگی توسعه
اشاره
هر جامعه نسبت به ظرفیت ها و داشته ها و اقتضائاتش، به مدل پیشرفت خاص خودش نیاز دارد. و مدل توسعه یک جامعه را نمی توان برای جامعه دیگر تقلید کرد. اما در مورد ایران از دوره امیرکبیر به عقب ماندگی معلولین توجه شد و رسیدگی به درمان و فرهنگ و آموزش آنان را ضروری دانستند؛ ولی مطالعات و تحقیقات جامع و کارشناسانه سراغ نداریم و گویا اقدامات در این زمینه مبتنی بر تحقیقات و طرح و برنامه نبوده است.
برای تکمیل بررسی های کنونی و یافتن مسیر صحیح توسعه جامعه هدف، باید بررسی کنیم که پیشرفت و توسعه جامعه معلولین در ایران چگونه آغاز شد و چگونه به پیش رفت؟ و از چه عناصری کمک گرفت؟ و اولین طرح ها یا اقدامات را شناسایی کنیم.
آغاز توسعه
برای اینکه بدانیم وضعیت کنونی معلولین ایران چگونه است؛ لازم است سیر گذشته آن را مرور کنیم، عناصری که به شروع توسعه منجر شد را مطالعه نماییم؛ مخالفان توسعه و نظر موافقان درباره دستیابی معلولان به یک زندگی آرمانی را بررسی کنیم. نیز بررسی کنیم: از چه زمانی متوجه نیازهای اجتماعی و فرهنگی نابینایان، ناشنوایان و دیگر معلولان شدند و دانستند اینان مانند دیگران مدرسه، آموزش، کتاب، نشریه، کار و شغل می خواهند؟
برخی اسناد گویای این است که نخست امیرکبیر با دیدن مدارس و مراکزی در روسیه سابق متوجه واقعیتی به نام معلولیت و معلولان شد. همچنین سند دیگری در مجله دره النجف در حدود 120 سال قبل درج شده و گویای این است که برخی روحانیون آگاه و زمان شناس ایرانی که در نجف ساکن بودند درباره حقایق مربوط به معلولین اطلاع رسانی کردند و طرحی برای رهایی معلولان از عقب ماندگی دادند.