پیشرفت معلولان صفحه 61

متکدیان معلول وجود دارد که با معلولیت های مختلف و ظاهر فقیرانه به گدایی می پرداختند. به نقل راویان "با همه نقایص جسمانی و زخم ها و بیماری های وحشت انگیز که بسیار رقت انگیز و نامطبوع بود. نیز "گداهای ژولیده و کثیفی افراد را احاطه می کردند و برای برانگیختن حس ترحم اعضای ناقص و جراحات خود را نشان می دادند و با ناله و عجز و لابه و التماس و هیاهو طلب کمک می کردند.(1)

با اینکه در روسیه یا کشورهای اروپایی با آموزش به معلولین، آنها را آماده برای مشاغل مختلف می کردند و پس از مهارت آموزی، معلولان در مشاغل آبرومند، کسب و کار و درآمد نسبتاً خوبی داشتند، اما در ایران آنان بیشتر از راه گدایی(2) و بعضاً در روضه خوانی، مداحی، نوازندگی و خوانندگی، دست فروشی، دعانویسی و دعاگویی، نقاشی و طنز وارد شده و اشتغال داشتند.(3)

گدایان انواع و اقسام داشتند و به شیوه های مختلف گدایی می کردند. اما از همه رقت انگیز گدایان جذامی بودند که پوست سر و صورت و دستان آنها به شکل وحشت آوری شده بود. این افراد را از شهر و حتی از دهات بیرون می کردند و آنان در بیرون شهر در قبرستان ها و اماکن مخروبه بیتوته می کردند و از مسافران گدایی می نمودند.(4)

نقش پزشکی

در گذشته بسیاری از کودکان بر اثر آبله، بینایی خود را از دست می دادند، یا آبله موجب نابینایی یا از دست دادن بافت های حرکتی دست و پا و گردن می شد و مبتلا به معلولیت حرکتی می شدند؛ پشه مالاریا آسیب هایی به شنوایی، بینایی، حرکت اندام ها وارد می آورد و خلاصه عوامل متعدد وجود داشت و موجب بروز و پیدایش انواع معلولیت ها در شهرها و روستاها می شد. تا اینکه با پیشرفت پزشکی، عده ای

1- . «وضعیت اجتماعی معلولان در دوره قاجار»، ص 100-101.
2- . سه سال در ایران، ص63؛ سفرنامه فرد ریچاردز، ص31.
3- . تاریخ اجتماعی ایران، ج5، ص311؛ مرآت الوقایع، سپهر، ج2، ص825؛ سه سال در ایران، ص63.
4- . سه سال در دربار ایران، ص 91-93.