- مقدمه 1
- اشاره 5
- مدل ها و راهکارها 7
- اشاره 7
- راست آزمایی 11
- پیشرفت به عنوان یک ضرورت 12
- امکان و امتناع 13
- امکان وقوعی 14
- اشاره 15
- آغاز توسعه 15
- عوامل انسانی 16
- عناصر هم افزایی 17
- تشخیص و اجرای توسعه 18
- درون زایی 19
- تجربه جنگ جهانی 20
- اشاره 22
- اشاره 24
- مسافرت به روسیه و عثمانی 25
- گزارش سفرنامه خسرو میرزا 26
- اصلاحات عثمانی و تأثیر آن 30
- نتایج و ثمره ها 31
- اشاره 36
- گزارش درباره معلولان 37
- درباره فرانسه 37
- درباره دیگر کشورها 38
- اشاره 41
- زندگی نامه 41
- درباره معلولان 42
- نتیجه گیری 43
- زندگی نامه سیف الملک 45
- اشاره 45
- دوره سفارت 46
- گزارش از معلولیت ها 47
- مدرسه لاظروف 51
- بررسی و تحلیل 52
- اشاره 53
- روزنامه خاطرات 53
- سفرنامه به فرنگستان 55
- اشاره 57
- مدنیت و نهادهای مدنی 57
- الگوسازی 58
- مشروطیت و معلولین 59
- اقتصاد و معیشت 60
- نقش پزشکی 61
- نخستین آشنایی ها 62
- دوره قاجاریه 63
- گزارش های نخستین 64
- نقش دارالفنون 65
- مجلس حفظ الصحه 66
- پیشرفت پزشکی جدید 67
- اشاره 69
- اشاره 71
- چرایی عدم اهتمام به معلولین 72
- دوره باستان 74
- دوره جدید 76
- اشاره 78
- تغییر جامعه معلولین با آموزش 78
- بررسی و تحلیل 81
- مشارکت روحانیون در آموزش و پیشرفت معلولین 85
- اشاره 85
- گسترش آموزش در مدینه 89
- توسعه در شام 90
- تجزیه و تحلیل 91
- اشاره 97
- اشاره 99
- رویکرد و رقابت دینی 99
- مدیریت کارآمد 100
- ضرورت تشکیلات 101
- تعیین خط مشی 103
- مراکز چند منظوره و ارزیابی 107
- ثُبات قدم 108
- خط مشی مخرب 109
- همکاری متقابل 110
- اشاره 113
- اقدامات تکراری و موازی 113
- حمایت و پشتوانه اجتماعی 114
- پاسخگویی به مردم 116
- تبعیض و نابرابری 116
- منفعت گرایی، گروه گرایی و حقیقت گرایی 118
- وابستگی یا تکدی گری 122
- ناتوان سازی یا تواناسازی 126
- فرهنگ خودگردانی و استقلال 127
- رانت معلولیت 129
- دیگر عوامل کارآیی 131
- خلاصه و نتیجه گیری 133
- اشاره 134
- اشاره 136
- وضعیت کمی ناشنوایان 137
- گذار از مراحل تاریخی 138
- فرهنگ و مدنیت 140
- تلاش های نخبگان 142
- نهاد آموزش و پرورش 144
- ارتباطات 146
- تأمین اجتماعی 147
- رسانه ها 148
- مؤسسه ها و نهادها 149
- حقوق اساسی و اجتماعی 150
- اشاره 154
- آموزشگاه کر و لال های باغچه بان (تأسیس 1312ش) 155
- آموزشگاه استثنایی تبریز (دولتی) (تأسیس 1337) 159
- مدرسه و هنرستان نظام مافی (تأسیس 1343) 160
- آموزشگاه نیمروز (تأسیس 1344) 162
- دبستان باغچه بان شماره (2) (تأسیس 1357) 162
- اشاره 166
- مرکز آموزش حرفهای یوسف آباد شماره (1) 166
- آموزشگاه حرفه ای شماره (2) 168
- اشاره 169
- غرفه ناشنوایان 169
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان تهران 170
- مرکز حرفه های ناشنوایان مشهد 170
- کلاس های سوادآموزی 171
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان همدان 172
- کارگاه حمایت شده ناشنوایان یزد 172
- اشاره 174
- مسیر توانمندی و موفقیت 176
- اشاره 176
- انتقال دانش و تجربه 177
- گفت وگو 177
- بانک اطلاعات و اطلاع رسانی 178
- اشاره 180
- جبار باغچه بان 180
- شیخ زین الدین آمدی نابینا 186
- افصح المتکلمین و مؤید الاسلام 194
از اطباء به فکر درمان معلولیت ها یا پیشگیری از معلولیت ها افتادند و اقدامات در این حوزه با جدیت آغاز و تداوم یافت.
تاکنون تحقیقات جامع درباره تاریخ بیماری های منجر به معلولیت و عوامل مختلف معلولیت زا در ایران سراغ نداریم؛ نیز تاریخ تحولات درمان معلولیت، دستاوردهای پزشکان و موفقیت های آنان در هر دوره تحقیق نشده است. از این رو تاریخ پیشین معلولیت و درمان معلولیت برای پژوهشگران، معلولین و مدیریت درمان در ایران ناشناخته است.
نخستین آشنایی ها
پیشرفت های اروپا از سده دهم و یازدهم قمری آغاز شد و ایرانیان از طریق مسافرت به کشورهای اروپایی، یا از طریق سفیران دولتی یا هیئت های تجاری و سیاسی اعزامی به کشورهای اروپایی، آشنایی ملت ایران با غرب شروع شد.
در زمان سلطان محمد خدابنده صفوی (985- 996ق) سفیری به فرمان فیلیپ دوم پادشاه اسپانیا به ایران آمد. کشیشی همراهش بود که فارسی می دانست. پادشاه از او خواست به پسرش ریاضی و نجوم درس دهد.(1)
اما وضعیت آموزش و تحصیل بهداشت و طب مثل سابق بود تا اینکه در دوره قاجاریه، حوادثی مثل شکست های ایران از روسیه در چند جنگ و جدا شدن بخش هایی از ایران مسئولین و رهبران ایران را متقاعد کرد تا نظام سیاسی و فرهنگی را اصلاح کنند. و کم کم این بحث مطرح شد که افرادی به اروپا اعزام شوند و با اعزام های مکرر دانش دارو و درمان و پیشگیری در ایران به تدریج متحول گردید.
عباس میرزا (1168- 1212ق) ولیعهد فتحعلی شاه قاجار در ملاقات با یکی از سران فرانسه از او خواست سالانه تعدادی از جوانان ایرانی به پاریس اعزام و به تحصیل علوم جدید بپردازند.(2)
نخستین دانشجویی که از این طریق اعزام شد،
1- . تاریخ جامع ایران، ج17، قسمت 5، ص461.
2- . همان، ص462.