ستارگان حرم: اختران حریم معصومه (س) - 30 صفحه 164

بندرانزلی، لاهیجان و رامسر که از توابع مازندران است از این بخش می گذرد. از آنجا که خمام رود از شاخه های سفید رود در این منطقه جاری است، خمام بدین نام معروف گردیده است.

خمام که بخش وسیعی از شهرستان رشت را تشکیل داده، از شمال به دریای خزر و از جنوب به آبادی های حومه ی رشت محدود می گردد. لشت نشا در شرق و پیر بازار درغرب آن قرار دارند و شامل 65 آبادی بزرگ و کوچک است.

به گواهی مورخان، خمام از مناطقی است که در جریان درگیری های امیران محلی شاهد وقایعی بوده و گاهی بین امیران گیلان، دست به دست می گردیده است. با توجه به اینکه یکی از لنگرگاه های کشتی های بزرگ بادبانی بوده و راه آبی اتصالی بین رشت، فومن و گسکر داشته یکی از قرارگاه های جنگاوران متخاصمین بوده و به همین دلیل دچار آسیب هایی شده است.

خمام حدود ده هزار نفر سکنه دارد و شغل عمده ی اهالی آن کشت برنج، باغداری، دامداری، صیادی، پرورش طیور و کرم ابریشم است.

آثار زیارتی آن عبارتند از: مقبره ی امام زاده حسن علیه السلام، بقعه ی آقا سید پیر (نوه امام کاظم علیه السلام)، بقعه ی آقا بابا حسن، بقعه ی سید زکریا، امام زاده ی سید ابوجعفر. البته خمام و توابعش زیارت گاه های دیگری هم دارند. (1)

از خمام در طول قرون و اعصار، مشاهیری نامدار برخاستهاند که از جمله اند:

1. شمس الدین ابن نصیر محمد خمامی که در عصر صفویه می زیست و با محقق خوانساری معاصر بوده است. (2)

2. حاج شیخ حسین خمامی، (متوفای سال 1905ق) شاگرد بزرگانی چون سیدابراهیم صاحب ضوابط، صاحب جواهرالکلام و شیخ مرتضی انصاری بوده است. (3)

1- . دانشنامه ی جهان اسلام، ج 16، ص 131؛ نام­­ ها و نامدار های گیلان، جهانگیر سرتیب پور، صص 188 – 189، نشر دانش گستر، ج 7، ص 529.
2- . اعلام الشیعه، شیخ آقا بزرگ تهرانی، ص 514.
3- . دانشوران و دولت مردان گیل و دیلم، صادق احسان بخش، ص 180.