- سخن نخست 1
- تولد و خاندان 5
- اشاره 5
- سید محمد ابطحی کاشانی / آیت صداقت 5
- تحصیلات 6
- استادان 7
- 1. آقا میرسیّد علی یثربی 7
- اشاره 7
- 3. شیخ محمود تبریزی نجفی کاشانی 8
- 2. سیّد علی حائری 8
- 4. شیخ محمّد سلیمانی 9
- 5. شیخ عبداﷲ مدنی کاشانی 10
- 6. شهید محمّد صدوقی 11
- 7. سیّد محمّدباقر سلطانی طباطبایی 12
- 8. میرزا میرمحمد مجاهدی 13
- 9. شیخ عبدالجواد سدهی اصفهانی 14
- آیت اﷲ ابطحی بر کرسی تدریس 15
- همراه امام و پیشتاز در نهضت 16
- تبلیغ 16
- ویژگی های اخلاقی، علمی و اجتماعی 17
- آثار 20
- همسر و فرزندان 20
- 1. آیت اﷲ میر سیّد علی یثربی 21
- 2. امام خمینی رحمه الله 21
- 3. آیت اﷲ سیّد عبدالاحد رضوی 21
- از نگاه بزرگان 21
- 4. سیّد حسن خمینی 22
- وفات و مدفن 22
- ورامین، دیار دیانت و مقاومت 24
- علی ابوالحسنی (منذر) / دیدبان بیدار 24
- اشاره 24
- شیخ یداﷲ ابوالحسنی روحانی پارسا 26
- شیخ محمد ابوالحسنی مربی مبارز 27
- مشعلی در تاریکی استبداد 29
- تحصیلات شیخ علی در تهران (از دبستان تا دانشگاه) 30
- فعالیت های آموزشی در مدرسه حقانی 31
- علامه شیخ محمدعلی مدرس افغانی (1284-1365ش)؛ 33
- اشاره 33
- شیخ مصطفی اعتمادی تبریزی فرزند آیت اﷲ حاج میرزا علی خواجه ای؛ 33
- در محضر علمای حوزه علمیه قم 33
- شیخ محمدتقی ستوده اراکی (متوفی 1378ش)؛ 34
- جلال طاهر شمس گلپایگانی (1306 – 1374ش)؛ 34
- آیت اﷲ سید علی محقق داماد؛ 35
- آیت اﷲ حسین راستی کاشانی، (متولد سال 1306ش)؛ 36
- آیت اﷲ شیخ ابوالقاسم خزعلی؛ 37
- آیت اﷲ حسین شب زنده دار؛ 37
- شیخ جواد کربلایی؛ 38
- آیت اﷲ حاج میرزا یداﷲ دوزدوزانی؛ 38
- آیت اﷲ شیخ محمدتقی مصباح یزدی؛ 39
- آیت اﷲ شیخ حسین مظاهری؛ 40
- آیت اﷲ میرزا جواد تبریزی (1305 – 1385ش)؛ 42
- آیت اﷲ شیخ جعفر سبحانی (متولد 1308ش)؛ 42
- آیت اﷲ حسین وحید خراسانی (متولد 1300ش)؛ 43
- ارتباط های تأثیرگذار و برکت زا 44
- اشاره 44
- آیت اﷲ شیخ حسین لنکرانی (1268 – 1368ش)؛ 44
- سید مرتضی عسکری (1293 – 1386ش)؛ 46
- متفکر شهید علامه آیت اﷲ مرتضی مطهری (1299 – 1358ش)؛ 47
- علامه سید محمدکاظم قزوینی (1307 – 1373ش)؛ 47
- جلال آل احمد (1302 – 1348ش)؛ 50
- سید احمد فردید (1291 – 1372ش)؛ 50
- نویسند ه ای امین و باانصاف 51
- آثار و تألیفات 55
- غیرت دینی و همت بلند 58
- دیدگاه ها و دغدغه ها 64
- رحلت و محل دفن 68
- آیت اﷲ حسین نوری همدانی 69
- بیانات مراجع در فقدان مرحوم ابوالحسنی 69
- آیت اﷲ شیخ جعفر سبحانی 69
- آیت اﷲ شیخ لطف اﷲ صافی گلپایگانی 69
- آیت اﷲ سید عزاالدین حسینی زنجانی 70
- آیت اﷲ علوی گرگانی 70
- آیت اﷲ حاج شیخ حسین مظاهری 71
- کارنامه ای نورانی و پربار 71
- محمد حسن اعرابی / بازرگان امین 74
- اشاره 74
- پدربزرگ، آیت اﷲ حاج ملاغلامرضا قمی؛ (1255-1332ق) 74
- تولد 74
- آثار ملاغلامرضا قمی 77
- پدر، حاج شیخ محمد جواد مجتهد قمی (1295 - 1373ق) 79
- آثار 80
- سیره خانوادگی 81
- ازدواج مبارک 82
- رضا به تقدیر الهی 83
- در عرصه مبارزه 83
- رسیدگی به خانواده مبارزان 84
- خانه امن 84
- پس از پیروزی انقلاب 84
- ویژگی های اخلاقی 85
- نگاهی فراتر به جهان 85
- طیف معاشران 85
- پیام تسلیت امام خامنه ای دام ظله 87
- منابع 89
- یحیی انصاری شیرازی / حکیم زاهد 91
- اشاره 91
- اشاره 91
- نسب 92
- داراب، موطن مردی الهی 92
- تحصیلات مقدماتی آیت اﷲ انصاری 94
- خانواده و ایام کودکی نصیرالاسلام 94
- به سوی شیراز 96
- اقامت در مدرسه حجتیه قم 97
- تحصیل در سطح عالی حوزه 98
- فراگیری درس خارج فقه و اصول 99
- شاخه های شوق 100
- برساحل دریای حکمت 107
- ملاقات با مربیان اخلاق 109
- کرسی تدریس 111
- شاگردان 115
- ارتحال 117
- آثار و تألیفات 117
- تاریخچه ایروان 119
- سید عبدالحجت ایروانی / فقیه ایروان 119
- اشاره 119
- ولادت و نیاکان 120
- آثار و تحصیلات 121
- در نگاه دیگران 122
- خدمات فرهنگی و اجتماعی 122
- وفات 123
- اشاره 123
- 1. مرحوم سید عبدالمجید ایروانی تبریزی رحمه الله 123
- بازماندگان 123
- 2. حاج سید مرتضی ایروانی 127
- خاندان 129
- میر عبدالباقی بحرالعلوم رشتی / فقیه امین 129
- اشاره 129
- نسب و کودکی 130
- اشاره 130
- آیت اﷲ شیخ محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر (متوفای 1266ق) 131
- آیت اﷲ حاج سید علی طباطبایی بحرالعلوم نجفی رحمه الله (متوفا ی 1298ق) 131
- آیت اﷲ شیخ حسن کاشف الغطاء (متوفا ی 1262ق) 132
- آیت اﷲ شیخ مهدی کاشف الغطاء (متوفای 1289ق) 132
- مراجعت به زادگاه 133
- کمالات و فضائل 133
- آثار علمی 134
- ازدواج مبارک 135
- رحلت غم انگیز 136
- شرح حال آقا میر بحرالعلوم رشتی 136
- فعالیت های سیاسی و اجتماعی 137
- میرآقا بحرالعلوم و مشروطیت 139
- شهادت مظلومانه 141
- اشاره 142
- کرامت 142
- آیت اﷲ سید حسن بحرالعلوم رشتی (1306ق – 1399ق) 142
- وفات 143
- تولد و خاندان 144
- اشاره 144
- علی حیدری کاشانی / مدرس زاهد 144
- تحصیلات 145
- استادان 146
- 1. آیت اﷲ سید محمد علوی بروجردی 146
- اشاره 146
- 2. آیت اﷲ محمد خالصی زاده 147
- 3. آیت اﷲ محمدباقر زند کرمانی 147
- 4. آیت اﷲ سید صدرالدین کوهپایی اصفهانی 148
- 5. آیت اﷲ میرزا علی آقا شیرازی 149
- 6. آیت اﷲ سید شهاب الدین نجفی مرعشی 150
- 8. آیت اﷲ آقا سید حسین بروجردی 151
- 7. استاد عبدالجواد سدهی اصفهانی 151
- 10. آیت اﷲ عباسعلی شاهرودی 153
- 9. آیت اﷲ سید محمد محقق داماد 153
- 11. سید محمدرضا گلپایگانی 155
- 12. امام خمینی رحمه الله 156
- 13. علامه سید محمدحسین طباطبایی 157
- 14. شیخ مهدی مازندرانی 158
- فعالیت های تبلیغی 159
- مرحوم حیدری، تدریس و شاگردان 159
- مرحوم حیدری از نگاه دیگران 160
- آثار 160
- 1. حسین حیدری 160
- 2. احمد حیدری 161
- وفات 162
- 3. آیت اﷲ سید محمد ابطحی کاشانی 162
- 5. آیت اﷲ حسن شریعتی نیاسری 162
- 4. آیت اﷲ سید علی محقق داماد 162
- اشاره 163
- ملا محمد خمامی رشتی / شهید مشروطه مشروعه 163
- طلیعه 163
- ولادت و ایام کودکی 165
- هجرت به رشت 166
- هجرت به نجف 167
- پرتو افشانی در رشت 168
- شاگردان 170
- عالم عامل 170
- صلابت و قاطعیت 173
- نقش آفرینی در جریان مشروطیت 176
- افشای شرارت 180
- جنجال آفرینی مخالفان 182
- شهادت آیت اﷲ خمامی 185
- اشاره 189
- علی دوانی / مورخ انقلاب اسلامی 189
- علی رجبی، معروف به دوانی 189
- مبارزات پدر با اشغالگران انگلیس 190
- پدر و مادر 190
- مادرم فاطمه 191
- دوران کودکی و نوجوانی 192
- اشتیاق به نجف 193
- ثبات قدم 195
- به سوی کربلا و نجف 196
- استادان نجف اشرف 197
- از مراد علی تا دوانی 197
- مدرسان قم 198
- عرصه های معنوی مرحوم دوانی 199
- 1. عشق و ارادت به اهل بیت علیهم السلام 199
- توفیقات استاد 199
- 2. خدمت به مادر و تأثیر دعای او 201
- 3. اخلاص و تعهد 202
- 4. تولی و تبری 203
- 5. خودسازی 204
- 6. بیتوته در مسجد سهله 204
- 1. همراهی همسر فداکار 205
- راز موفقیت مرحوم دوانی 205
- مبارزات 206
- 2. آشنایی و مراودت با علما و فضلای بزرگ شیعه 206
- ساده زیستی 208
- شعر استاد 209
- تدریس استاد 209
- شرکت در محافل علمی 211
- فهرست آثار 213
- 1. مفاخر اسلام 218
- معرفی دو اثر 218
- 2. نهضت روحانیون ایران 219
- جوایز و تقدیرنامه ها 221
- رحلت 222
- فرزندان 222
- پیام مقام معظم رهبری 222
- اشاره 224
- مقدمه 224
- سید محمود روحانی رشتی / مجاهد نامور 224
- تولّد و نیاکان 225
- 1. سید عبداﷲ بحرینی رشتی 225
- اشاره 225
- 2. آیت اﷲ سیّدمحمّد مجتهدی رشتی 227
- 3. سید عبداﷲ «برادر» 228
- تولّد و اساتید 228
- نماز باران 229
- بازگشت به رشت 229
- ویژگی های شخصی 231
- اشاره 232
- اشاره 232
- 1. نهضت مشروطیت 232
- فعالیت های سیاسی 232
- ب) مشروعه خواهان 233
- الف) مشروطه خواهان 233
- ج) مشروطه خواهان سکولار 234
- مبارزه با مشروطه خواهان سکولار 234
- اشاره 234
- 2. حمایت از نهضت جنگل 236
- 3. موضع گیری در برابر رضاخان 238
- تألیفات 240
- چگونگی تدوین کتابچه تسویه حقوق 240
- فرزندان 241
- رحلت 242
- حسین شب زنده دار / اسوه اخلاق 243
- اشاره 243
- آشنایی با جهرم 243
- تولد و خانواده 244
- تحصیلات و استادان 245
- تحصیل در جهرم 245
- در شیراز 247
- هجرت به قم 248
- تدریس 249
- ویژگی های اخلاقی و معنوی 250
- تعظیم بزرگان 251
- خاطراتی از عالم تأثیرگذار 252
- دلبستگی به آیت اﷲ حق شناس 253
- عبای کهنه 254
- نقل خاطره 257
- تعهد دینی 258
- ترویج و تبلیغ دین 259
- تلاش برای رفع نیاز مردم 260
- تسلّط بر خود 261
- مخالفت با هوای نفس 261
- حفظ آبرو و شخصیت افراد 262
- رضا و تسلیم 262
- مرید امام خمینی رحمه الله 263
- آیت اﷲ شب زنده دار از منظر بزرگان 264
- آثار تألیفی و فرهنگی 266
- شاگردان 267
- تأمین کتاب خانه 267
- همسر و فرزندان 268
- رحلت 269
- اشاره 270
- سیدحسین شیخ الاسلامی / شیدای خدمت 270
- تولد و خاندان 270
- تحصیل 271
- آثار 272
- تدریس 272
- تبلیغ 275
- فعالیت های سیاسی 277
- فعالیت های اجتماعی 280
- فضایل اخلاقی 280
- فرزندان 283
- وفات 283
- اشاره 284
- محمدحسن عبادی طالقانی / آیت شجاعت 284
- محل تولد 284
- پدر 285
- تولد و تحصیلات مقدماتی 285
- هجرت به تهران 286
- اقدامات عمرانی 287
- همراهی با فدائیان اسلام 288
- دوستان 289
- وفات 289
- برادری عالم 290
- اشاره 291
- علت شهرت به عبادی 291
- ازدواج و فرزندان 291
- اشاره 292
- 1. شیخ یحیی عبادی طالقانی 292
- تحصیلات 292
- خدمات اجتماعی 293
- 2. شیخ هادی عبادی طالقانی 293
- آثار علمی 293
- اشاره 295
- محمد عزیزی / دانشور قرآنی 295
- تولد 295
- هجرت برای تحصیل علوم دینی 296
- هجرت به عراق 296
- تقرب به مرجع عالی قدر سید حسین طباطبایی قمی 296
- ازدواج 296
- استادان 297
- تدریس 297
- همسایگی با امام خمینی در نجف 297
- فعالیت علمی در ایران 298
- تواضع علمی 298
- بازگشت به ایران 298
- نگارش تفسیر 299
- انگیزه مؤلف و زمان نگارش 300
- معرفی تفسیر و روش آن 300
- منابع تفسیر 303
- نسخه شناسی 304
- تألیفات 304
- وفات 305
- فرزندان 305
- ویژگی های اخلاقی 305
- کتابنامه 306
- اشاره 307
- محمد فاضل لنکرانی / فقیه ولایت مدار 307
- تولد 307
- دوران کودکی 308
- ورود به حوزه علمیه 308
- ارتباط با امام 310
- حیات علمی 312
- 1. تحصیل در دوره سطح 312
- مسئولیت ها 312
- 2. تحصیل در دوره خارج 313
- 3. تدریس 314
- 4. تحقیق و تألیف 315
- 6. تأسیس مراکز فقهی 319
- 5. نقش آفرینی در تشکیل جامعه مدرسین 319
- 7. مرجعیت 320
- حیات سیاسی 321
- اشاره 324
- ویژگی های اخلاقی 324
- 1. اخلاص 325
- 2. ساده زیستی 326
- 4. اخلاق خانوادگی 329
- 3. تواضع 329
- 5. توجه به مردم 330
- 7. احترام به دیگران 331
- اشاره 331
- 6. صبر 331
- بیان آیت اﷲ بجنوردی 331
- ب) پرهیز از غیبت 332
- ج) سخاوت 332
- الف) تهجّد 332
- رحلت 333
- منابع و مأخذ 334
ابدی بودن دین اسلام را رد می کرد و به زعم باطل خود، مردم را به این دین نوساخته خود که «پاک دینی»اش می نامید دعوت می کرد، علامه امینی در نجف، آیت اﷲ محمدتقی خوانساری در قم و آیت اﷲ سیدابوالقاسم کاشانی و آیت اﷲ شیخ محمّد حسن طالقانی در تهران از عالمانی بودند که فتوا به کفر کسروی لعین داده، قرار شد که او کشته شود.
وقتی که شهید سیدمجتبی نواب صفوی عزم کشتن کسروی را نمود و این مسؤلیت را برعهده گرفت، مرحوم طالقانی 400 تومان به وی داد تا با آن اسلحه بخرد و کسروی را از بین ببرد. چنانکه مدتی بعد، کسروی به قتل رسید و وجود ناپاکش عبرتی برای دین ستیزان بیخرد شد. البته مرحوم شیخ محمّد حسن طالقانی (1) در موارد دیگری نیز با فدائیان اسلام همکاری داشت. (2)
دوستان
مرحوم آیت اﷲ شیخ محمّد حسن طالقانی با علمای بسیاری در نجف، قم، اصفهان و تهران دوست و همنشین بود که از جمله آنان آیت اﷲ سیدحسین بروجردی و آیت اﷲ سیدمحمدتقی خوانساری بودند. یکی از دوستان وی مرحوم آیت اﷲ شیخ مرتضی طالقانی بوده که علاوه بر ملاقات های حضوری بین این دو عالم مجاهد، مکاتباتشان پیوسته جریان داشته است. از برخی نامههای موجود برمی آید که مرحوم شیخ مرتضی طالقانی، ضمن پرسش از احوال ایشان و فرزندانشان به خصوص شیخ یحیی طالقانی، برخی کار های خود را در تهران به کمک شیخ محمّد حسن طالقانی انجام می داده است. (3)
وفات
این عالم زاهد و بزرگوار که نیم قرن در راه خدمت به اسلام و مسلمین، زندگی
1- . پدر خانم مرحوم طالقانی نیز از پهلوانان مشهور خطه طالقان و دارای شجاعتی زبانزد بوده است. در قسمت فرزندان مرحوم طالقانی درباره وی بیشتر خواهیم گفت.
2- تربت پاکان قم، ج3، ص206؛ روزنامه اطلاعات، 10/2/1358، شماره 15843.
3- تربت پاکان قم، ج4، ص395.