- سخن نخست 1
- اشاره 5
- تولد و خاندان 5
- سید محمد ابطحی کاشانی / آیت صداقت 5
- تحصیلات 6
- استادان 7
- 1. آقا میرسیّد علی یثربی 7
- اشاره 7
- 3. شیخ محمود تبریزی نجفی کاشانی 8
- 2. سیّد علی حائری 8
- 4. شیخ محمّد سلیمانی 9
- 5. شیخ عبداﷲ مدنی کاشانی 10
- 6. شهید محمّد صدوقی 11
- 7. سیّد محمّدباقر سلطانی طباطبایی 12
- 8. میرزا میرمحمد مجاهدی 13
- 9. شیخ عبدالجواد سدهی اصفهانی 14
- آیت اﷲ ابطحی بر کرسی تدریس 15
- همراه امام و پیشتاز در نهضت 16
- تبلیغ 16
- ویژگی های اخلاقی، علمی و اجتماعی 17
- آثار 20
- همسر و فرزندان 20
- 1. آیت اﷲ میر سیّد علی یثربی 21
- 3. آیت اﷲ سیّد عبدالاحد رضوی 21
- 2. امام خمینی رحمه الله 21
- از نگاه بزرگان 21
- 4. سیّد حسن خمینی 22
- وفات و مدفن 22
- ورامین، دیار دیانت و مقاومت 24
- اشاره 24
- علی ابوالحسنی (منذر) / دیدبان بیدار 24
- شیخ یداﷲ ابوالحسنی روحانی پارسا 26
- شیخ محمد ابوالحسنی مربی مبارز 27
- مشعلی در تاریکی استبداد 29
- تحصیلات شیخ علی در تهران (از دبستان تا دانشگاه) 30
- فعالیت های آموزشی در مدرسه حقانی 31
- علامه شیخ محمدعلی مدرس افغانی (1284-1365ش)؛ 33
- اشاره 33
- شیخ مصطفی اعتمادی تبریزی فرزند آیت اﷲ حاج میرزا علی خواجه ای؛ 33
- در محضر علمای حوزه علمیه قم 33
- شیخ محمدتقی ستوده اراکی (متوفی 1378ش)؛ 34
- جلال طاهر شمس گلپایگانی (1306 – 1374ش)؛ 34
- آیت اﷲ سید علی محقق داماد؛ 35
- آیت اﷲ حسین راستی کاشانی، (متولد سال 1306ش)؛ 36
- آیت اﷲ شیخ ابوالقاسم خزعلی؛ 37
- آیت اﷲ حسین شب زنده دار؛ 37
- شیخ جواد کربلایی؛ 38
- آیت اﷲ حاج میرزا یداﷲ دوزدوزانی؛ 38
- آیت اﷲ شیخ محمدتقی مصباح یزدی؛ 39
- آیت اﷲ شیخ حسین مظاهری؛ 40
- آیت اﷲ میرزا جواد تبریزی (1305 – 1385ش)؛ 42
- آیت اﷲ شیخ جعفر سبحانی (متولد 1308ش)؛ 42
- آیت اﷲ حسین وحید خراسانی (متولد 1300ش)؛ 43
- ارتباط های تأثیرگذار و برکت زا 44
- اشاره 44
- آیت اﷲ شیخ حسین لنکرانی (1268 – 1368ش)؛ 44
- سید مرتضی عسکری (1293 – 1386ش)؛ 46
- متفکر شهید علامه آیت اﷲ مرتضی مطهری (1299 – 1358ش)؛ 47
- علامه سید محمدکاظم قزوینی (1307 – 1373ش)؛ 47
- جلال آل احمد (1302 – 1348ش)؛ 50
- سید احمد فردید (1291 – 1372ش)؛ 50
- نویسند ه ای امین و باانصاف 51
- آثار و تألیفات 55
- غیرت دینی و همت بلند 58
- دیدگاه ها و دغدغه ها 64
- رحلت و محل دفن 68
- آیت اﷲ حسین نوری همدانی 69
- بیانات مراجع در فقدان مرحوم ابوالحسنی 69
- آیت اﷲ شیخ جعفر سبحانی 69
- آیت اﷲ شیخ لطف اﷲ صافی گلپایگانی 69
- آیت اﷲ سید عزاالدین حسینی زنجانی 70
- آیت اﷲ علوی گرگانی 70
- کارنامه ای نورانی و پربار 71
- آیت اﷲ حاج شیخ حسین مظاهری 71
- محمد حسن اعرابی / بازرگان امین 74
- اشاره 74
- پدربزرگ، آیت اﷲ حاج ملاغلامرضا قمی؛ (1255-1332ق) 74
- تولد 74
- آثار ملاغلامرضا قمی 77
- پدر، حاج شیخ محمد جواد مجتهد قمی (1295 - 1373ق) 79
- آثار 80
- سیره خانوادگی 81
- ازدواج مبارک 82
- رضا به تقدیر الهی 83
- در عرصه مبارزه 83
- رسیدگی به خانواده مبارزان 84
- خانه امن 84
- پس از پیروزی انقلاب 84
- نگاهی فراتر به جهان 85
- ویژگی های اخلاقی 85
- طیف معاشران 85
- پیام تسلیت امام خامنه ای دام ظله 87
- منابع 89
- یحیی انصاری شیرازی / حکیم زاهد 91
- اشاره 91
- اشاره 91
- نسب 92
- داراب، موطن مردی الهی 92
- تحصیلات مقدماتی آیت اﷲ انصاری 94
- خانواده و ایام کودکی نصیرالاسلام 94
- به سوی شیراز 96
- اقامت در مدرسه حجتیه قم 97
- تحصیل در سطح عالی حوزه 98
- فراگیری درس خارج فقه و اصول 99
- شاخه های شوق 100
- برساحل دریای حکمت 107
- ملاقات با مربیان اخلاق 109
- کرسی تدریس 111
- شاگردان 115
- آثار و تألیفات 117
- ارتحال 117
- سید عبدالحجت ایروانی / فقیه ایروان 119
- تاریخچه ایروان 119
- اشاره 119
- ولادت و نیاکان 120
- آثار و تحصیلات 121
- خدمات فرهنگی و اجتماعی 122
- در نگاه دیگران 122
- اشاره 123
- 1. مرحوم سید عبدالمجید ایروانی تبریزی رحمه الله 123
- وفات 123
- بازماندگان 123
- 2. حاج سید مرتضی ایروانی 127
- خاندان 129
- اشاره 129
- میر عبدالباقی بحرالعلوم رشتی / فقیه امین 129
- نسب و کودکی 130
- اشاره 130
- آیت اﷲ شیخ محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر (متوفای 1266ق) 131
- آیت اﷲ حاج سید علی طباطبایی بحرالعلوم نجفی رحمه الله (متوفا ی 1298ق) 131
- آیت اﷲ شیخ حسن کاشف الغطاء (متوفا ی 1262ق) 132
- آیت اﷲ شیخ مهدی کاشف الغطاء (متوفای 1289ق) 132
- مراجعت به زادگاه 133
- کمالات و فضائل 133
- آثار علمی 134
- ازدواج مبارک 135
- رحلت غم انگیز 136
- شرح حال آقا میر بحرالعلوم رشتی 136
- فعالیت های سیاسی و اجتماعی 137
- میرآقا بحرالعلوم و مشروطیت 139
- شهادت مظلومانه 141
- اشاره 142
- آیت اﷲ سید حسن بحرالعلوم رشتی (1306ق – 1399ق) 142
- کرامت 142
- وفات 143
- تولد و خاندان 144
- علی حیدری کاشانی / مدرس زاهد 144
- اشاره 144
- تحصیلات 145
- استادان 146
- 1. آیت اﷲ سید محمد علوی بروجردی 146
- اشاره 146
- 3. آیت اﷲ محمدباقر زند کرمانی 147
- 2. آیت اﷲ محمد خالصی زاده 147
- 4. آیت اﷲ سید صدرالدین کوهپایی اصفهانی 148
- 5. آیت اﷲ میرزا علی آقا شیرازی 149
- 6. آیت اﷲ سید شهاب الدین نجفی مرعشی 150
- 8. آیت اﷲ آقا سید حسین بروجردی 151
- 7. استاد عبدالجواد سدهی اصفهانی 151
- 10. آیت اﷲ عباسعلی شاهرودی 153
- 9. آیت اﷲ سید محمد محقق داماد 153
- 11. سید محمدرضا گلپایگانی 155
- 12. امام خمینی رحمه الله 156
- 13. علامه سید محمدحسین طباطبایی 157
- 14. شیخ مهدی مازندرانی 158
- مرحوم حیدری، تدریس و شاگردان 159
- فعالیت های تبلیغی 159
- مرحوم حیدری از نگاه دیگران 160
- آثار 160
- 1. حسین حیدری 160
- 2. احمد حیدری 161
- 3. آیت اﷲ سید محمد ابطحی کاشانی 162
- وفات 162
- 5. آیت اﷲ حسن شریعتی نیاسری 162
- 4. آیت اﷲ سید علی محقق داماد 162
- اشاره 163
- ملا محمد خمامی رشتی / شهید مشروطه مشروعه 163
- طلیعه 163
- ولادت و ایام کودکی 165
- هجرت به رشت 166
- هجرت به نجف 167
- پرتو افشانی در رشت 168
- شاگردان 170
- عالم عامل 170
- صلابت و قاطعیت 173
- نقش آفرینی در جریان مشروطیت 176
- افشای شرارت 180
- جنجال آفرینی مخالفان 182
- شهادت آیت اﷲ خمامی 185
- اشاره 189
- علی دوانی / مورخ انقلاب اسلامی 189
- علی رجبی، معروف به دوانی 189
- مبارزات پدر با اشغالگران انگلیس 190
- پدر و مادر 190
- مادرم فاطمه 191
- دوران کودکی و نوجوانی 192
- اشتیاق به نجف 193
- ثبات قدم 195
- به سوی کربلا و نجف 196
- استادان نجف اشرف 197
- از مراد علی تا دوانی 197
- مدرسان قم 198
- عرصه های معنوی مرحوم دوانی 199
- 1. عشق و ارادت به اهل بیت علیهم السلام 199
- توفیقات استاد 199
- 2. خدمت به مادر و تأثیر دعای او 201
- 3. اخلاص و تعهد 202
- 4. تولی و تبری 203
- 5. خودسازی 204
- 6. بیتوته در مسجد سهله 204
- راز موفقیت مرحوم دوانی 205
- 1. همراهی همسر فداکار 205
- مبارزات 206
- 2. آشنایی و مراودت با علما و فضلای بزرگ شیعه 206
- ساده زیستی 208
- شعر استاد 209
- تدریس استاد 209
- شرکت در محافل علمی 211
- فهرست آثار 213
- 1. مفاخر اسلام 218
- معرفی دو اثر 218
- 2. نهضت روحانیون ایران 219
- جوایز و تقدیرنامه ها 221
- پیام مقام معظم رهبری 222
- رحلت 222
- فرزندان 222
- سید محمود روحانی رشتی / مجاهد نامور 224
- مقدمه 224
- اشاره 224
- 1. سید عبداﷲ بحرینی رشتی 225
- اشاره 225
- تولّد و نیاکان 225
- 2. آیت اﷲ سیّدمحمّد مجتهدی رشتی 227
- 3. سید عبداﷲ «برادر» 228
- تولّد و اساتید 228
- نماز باران 229
- بازگشت به رشت 229
- ویژگی های شخصی 231
- 1. نهضت مشروطیت 232
- اشاره 232
- اشاره 232
- فعالیت های سیاسی 232
- ب) مشروعه خواهان 233
- الف) مشروطه خواهان 233
- ج) مشروطه خواهان سکولار 234
- مبارزه با مشروطه خواهان سکولار 234
- اشاره 234
- 2. حمایت از نهضت جنگل 236
- 3. موضع گیری در برابر رضاخان 238
- تألیفات 240
- چگونگی تدوین کتابچه تسویه حقوق 240
- فرزندان 241
- رحلت 242
- آشنایی با جهرم 243
- اشاره 243
- حسین شب زنده دار / اسوه اخلاق 243
- تولد و خانواده 244
- تحصیلات و استادان 245
- تحصیل در جهرم 245
- در شیراز 247
- هجرت به قم 248
- تدریس 249
- ویژگی های اخلاقی و معنوی 250
- تعظیم بزرگان 251
- خاطراتی از عالم تأثیرگذار 252
- دلبستگی به آیت اﷲ حق شناس 253
- عبای کهنه 254
- نقل خاطره 257
- تعهد دینی 258
- ترویج و تبلیغ دین 259
- تلاش برای رفع نیاز مردم 260
- تسلّط بر خود 261
- مخالفت با هوای نفس 261
- حفظ آبرو و شخصیت افراد 262
- رضا و تسلیم 262
- مرید امام خمینی رحمه الله 263
- آیت اﷲ شب زنده دار از منظر بزرگان 264
- آثار تألیفی و فرهنگی 266
- شاگردان 267
- تأمین کتاب خانه 267
- همسر و فرزندان 268
- رحلت 269
- سیدحسین شیخ الاسلامی / شیدای خدمت 270
- اشاره 270
- تولد و خاندان 270
- تحصیل 271
- آثار 272
- تدریس 272
- تبلیغ 275
- فعالیت های سیاسی 277
- فعالیت های اجتماعی 280
- فضایل اخلاقی 280
- وفات 283
- فرزندان 283
- محمدحسن عبادی طالقانی / آیت شجاعت 284
- اشاره 284
- محل تولد 284
- پدر 285
- تولد و تحصیلات مقدماتی 285
- هجرت به تهران 286
- اقدامات عمرانی 287
- همراهی با فدائیان اسلام 288
- وفات 289
- دوستان 289
- برادری عالم 290
- اشاره 291
- علت شهرت به عبادی 291
- ازدواج و فرزندان 291
- اشاره 292
- 1. شیخ یحیی عبادی طالقانی 292
- تحصیلات 292
- خدمات اجتماعی 293
- 2. شیخ هادی عبادی طالقانی 293
- آثار علمی 293
- اشاره 295
- محمد عزیزی / دانشور قرآنی 295
- تولد 295
- هجرت به عراق 296
- تقرب به مرجع عالی قدر سید حسین طباطبایی قمی 296
- ازدواج 296
- هجرت برای تحصیل علوم دینی 296
- تدریس 297
- استادان 297
- همسایگی با امام خمینی در نجف 297
- فعالیت علمی در ایران 298
- تواضع علمی 298
- بازگشت به ایران 298
- نگارش تفسیر 299
- معرفی تفسیر و روش آن 300
- انگیزه مؤلف و زمان نگارش 300
- منابع تفسیر 303
- تألیفات 304
- نسخه شناسی 304
- وفات 305
- فرزندان 305
- ویژگی های اخلاقی 305
- کتابنامه 306
- محمد فاضل لنکرانی / فقیه ولایت مدار 307
- اشاره 307
- تولد 307
- دوران کودکی 308
- ورود به حوزه علمیه 308
- ارتباط با امام 310
- حیات علمی 312
- 1. تحصیل در دوره سطح 312
- مسئولیت ها 312
- 2. تحصیل در دوره خارج 313
- 3. تدریس 314
- 4. تحقیق و تألیف 315
- 5. نقش آفرینی در تشکیل جامعه مدرسین 319
- 6. تأسیس مراکز فقهی 319
- 7. مرجعیت 320
- حیات سیاسی 321
- ویژگی های اخلاقی 324
- اشاره 324
- 1. اخلاص 325
- 2. ساده زیستی 326
- 3. تواضع 329
- 4. اخلاق خانوادگی 329
- 5. توجه به مردم 330
- اشاره 331
- 6. صبر 331
- 7. احترام به دیگران 331
- بیان آیت اﷲ بجنوردی 331
- ب) پرهیز از غیبت 332
- ج) سخاوت 332
- الف) تهجّد 332
- رحلت 333
- منابع و مأخذ 334
دیگران به شیخ وارد ساخته اند، اما علی ابوالحسنی با دلایل مستند و منطقی و مدارک معتبر، آن ها را رد کرده است. این مورخان با اغراضی خاص، شیخ مشروعه را آماج چنین اتهاماتی کرده اند که هیچ کدام واقعیت ندارد. (1)
از ویژگی های مهم مرحوم منذر، پاسخ به برخی شبهاتی بود که عد ه ای از مورخان برای جدا کردن مردم از علما و دینداران مطرح کرده بودند. او با موشکافی های خود، راه بر این شبهه افکنان مسدود می ساخت. دفاع عالمانه وی از ولایت و دیانت در تلاش های پژوهشی آن روحانی بیدار کاملاً هویداست و اصولا این برنامه مرحوم منذر جنبه فرهنگ سازی دارد و می کوشید چنین دیدگاه و نگرشی را به شاگردان خود منتقل کند. (2)
دیدگاه ها و دغدغه ها
علی ابوالحسنی را به حق باید از بنیان گذاران تاریخ معاصر، آن هم با نگرش ارزشی و مکتبی دانست. وی شجاعانه، عمیق و جامع تحقیق می کرد و مصداق بارزی از روحانی آگاه به زمان بود. آن مرحوم، ضمن توجه به سرچشمه های دینی و اخلاقی از یک سو نیاز های روز مردم مشتاق حقایق را برآورده می ساخت و از سوی دیگر، اقشار علاقه مند به مطالعات تاریخی را نسبت به وقایع مغفول و مجهول آگاه می نمود. همچنین با کیاستی که به کار می برد، حصار هایی را که عد ه ای با آن ها خو گرفته بودند، با دلایل و براهین محکم درهم شکست.
او تبیین اصل ولایت فقیه را وجهه همت خود قرار داد و تفکرش درباره این موضوع چنین بود:
عد ه ای مشکل ساختاری در فهم دین دارند. آن ها مبانی اعتقادی را درست نفهمیده اند و طبعاً مرزداران عقیده را هم به درستی نمی شناسند. اگر ما با موازین دینی و شرعی آشنا باشیم، امکان ندارد ولایت فقیه را با دیکتاتوری نوع
1- . هفته نامه بعثت؛ نیمه دوم اسفند 1392، ص 5.
2- . افق حوزه؛ 21/12/1391، ش 360، ص 14.