- مقدمه 1
- بخش اول: چهل حدیث پیرامون تحقیق، پژوهش، قلم و نگارش 3
- اشاره 3
- 2)- راه برین کدام است؟ 4
- 4)- قلم، نخستین آفریده خدا 4
- 1)- تحقیق کن، تحقیق کن! 4
- 3)- عمل برتر 4
- 5)- نخستین قلمزن که بود؟ 5
- 6)- پژواک قلم تا کجا که نمیرسد! 5
- 7)- چرا زکات دست خود نمی دهی؟ 5
- 8)- مرکب دانشوران، از خون شهیدان برتر است 6
- 9)- فرهنگ مکتوب و این همه پاداش! ثواب تألیف و نوشتن 6
- 10)- ای قلمزنان! به کدامین راه می روید؟ 7
- 12)- در سایه سار قلم، زندگی زیباست 7
- 11)- بهشت، ارزانی نویسندگان 7
- 15)- نشانِ فرزانگی 8
- 13)- قلم، رمز جاودانگی 8
- 14)- نوشتار، برتر از گفتار است 8
- 18)- فرصت از دست مده که پشیمان می شوی 9
- 16)- بر کرانه قلمت چه جلوه گر است؟ 9
- 19)- تا نوشتهات باقی است، پاداش تو هم جاری است 9
- 17)- کیفیت نوشته ات، نشانه عقل توست 9
- 21)- تویی دلارام من! 10
- 20)- خوشا آنان که دائم در کتاباند! 10
- 22)- بنویس و بر جای نه! 10
- 25)- با خط زیبا بنویس: «بسم الله …» 11
- 26)- به پُر برگی کتابت نناز! به پُرباری کتابت بناز! 11
- 23)- دانش در بند نگارش کِش! 11
- 24)- بی نام تو نامه کی کنم باز؟ 11
- 30)- غلط نگوییم؛ غلط ننویسیم 12
- 29)- قلم به داد حافظه می رسد! 12
- 27)- چرا نوشته هایت را دسته بندی نمیکنی؟ 12
- 28)- همراه خود چرا قلم نداری؟ 12
- 33)- چرا نوشته هایت را بازنگری و بازنگاری نمی کنی؟ 13
- 32)- خوش خط بنگار و فاصله هم بگذار! 13
- 31)- چرا نمی نویسید؟! 13
- 36)- گُلسرای دانشوران چیست؟ 14
- 34)- کتاب، مایه آرامش دلهاست 14
- 35)- هر کتابی، ترجمانی است 14
- 37)- این سخنگو کیست که در برابرت نیست؟ 14
- 39)- یک «چهل حدیث» نوشته ای؟ 15
- 38)- آینده را هم به تماشا بایست! 15
- 40)- پیامبر به اصحابش دستور نوشتن می دهد 16
- اشاره 17
- بخش دوم: پژوهش و تحقیق در کلام بزرگان 17
- الف: رسالت قلم 18
- 1)- امام خمینی قدس سره 18
- ب: تحقیق و پژوهش 19
- عشق به کار تحقیقی 21
- اشاره 21
- بیماری در عرصه علم و تحقیق 21
- 2)- مقام معظم رهبری 21
- جامعۀ علمی مطلوب اسلامی 22
- جبران عقب افتادگی علمی و تحقیقاتی 22
- غرب و قیام علمی علیه دین تحریف شده 23
- برخورد سالم افکار در محافل علمی و پژوهشی 23
- ترویج تحقیق و پرورش محقق 25
- آموزش بر مبنای پژوهش 25
- به ISI اسلامی فکر کنید 26
- تولید و فرآوری علم 26
- باید به اوج برسیم 27
- اسلامی شدن محیط های علم و تحقیق 27
- نیاز علمی، نیز حقیقی 27
- شناسایی استعدادهای علمی و پژوهشی 28
- طلبه، درس و تحقیق 28
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه چهارمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 29
- 3)- آیت الله العظمی شیخ حسین مظاهری (مد ظله العالی) 29
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه پنجمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 33
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه ششمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 36
- زمینه پژوهش در باره اخلاق و تربیت عملی طلاب فراهم شود 40
- پژوهش های امروز پاسخگوی مطالب دنیای معاصر نیست 40
- تقویت بنیۀ پژوهشی طلاب 40
- از دیگر سخنان آیت الله العظمی مظاهری (مد ظله العالی) 40
- 4)- حضرت آیت الله العظمی شیخ جعفر سبحانی (مد ظله العالی) 41
- اخلاص در پژوهش 41
- از دیگر سخنان معظم له 43
- حدیثی که سبب شد آیت الله سبحانی دست به قلم شود 44
- منزلت پژوهشگر و حس علم جویی او 45
- پیشنهاد آیت الله سبحانی به مرکز مدیریت حوزه های علمیه برای امر پژوهش 45
- اشاره 48
- شیوۀ تربیت نویسندگان در حوزه های علمیه 48
- 5)- آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی (مد ظله العالی) 48
- قلم و بیان در قرآن 48
- ضرورت نگارش و پژوهش 50
- چه باید کرد؟ 51
- روش تربیت نویسنده در حوزه 53
- امتیازهای قلم 53
- آفت های قلم 57
- 6)- آیت الله العظمی سید محمد تقی مدرسی (مد ظله العالی) 58
- 7)- آیت الله العظمی شیخ عبدالله جوادی آملی (مدظله العالی) 60
- 9)- آیت الله شیخ محمد تقی مصباح یزدی 62
- 8)- آیت الله الظعمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی) 62
- 11)- مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی قدس سره 63
- 10)- آیت الله سید محمد رضا جلالی حسینی (حفظه الله) 63
- 12)- مرحوم آیت الله شیخ احمد مجتهدی تهرانی قدس سره 64
- 13)- پروفسور دکتر محمود حسابی قدس سره 65
- اشاره 66
- بخش سوم: نذر برای نوشتن کتاب 66
- نذر 67
- نذر شیخ طبرسی به تألیف مجمع البیان 67
- نذر سید قزوینی برای تألیف کتابی پیرامون بانوی دو عالم، حضرت زهرا علیها السلام 68
- نذر سید سبزواری قدس سره برای تألیف یک دوره کامل فقه 68
- مطالب مهم آقای علوی 69
- نذر آقای آیت الله سید محمد تقی مدرسی 69
- نذر برای حفظ کردن مطلب 70
- نذر شیخ حسن طراد 70
- بخش چهارم: نکاتی درباره کتاب های شیعه 72
- اشاره 72
- توصیه آیت الله بهجت قدس سره به نشر یک کتاب 73
- راز توفیق مرحوم بهبهانی 73
- کشف اللثام و نوشتن کتاب قبل از بلوغ 73
- امتیاز مفاتیح الشرائع 74
- اشاره 75
- بخش پنجم: نکاتی درباره بزرگان 75
- فرازی از وصیت نامه علامه حلی قدس سره به فرزندش 76
- علامه میرحامد حسین هندی 76
- علامه مجلسی رضوان الله تعالی علیه 76
- ابن جریر- عبقات 77
- فرازی از وصیت نامه آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی قدس سره 77
- خواجه عبدالله انصاری 78
- ابوعمرو 78
- ابن جریر 78
- بخش ششم: آمارهای تکان دهنده 79
- اشاره 79
- 30 هزار محقق در یک شرکت آلمانی 80
- تشویق بی حساب محققین در فرانسه 80
- سالی 100 میلیارد دلار صرف تحقیق 80
- اشاره 81
- بخش هفتم: اهتمام به نویسندگی و نگارش در شب قدر 81
- اتمام نگارش برخی از آثار مکتوب شیعی در شب قدر 82
- اشاره 84
- بخش هشتم: کتاب هایی که در حوزه علمیه اصفهان نوشته شده 84
- 1)- مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام (چهارباغ) 85
- 3)- مدرسۀ جده کوچک 86
- 2)- مدرسۀ جلالیه 86
- 4)- مدرسۀ جده بزرگ 87
- 5)- مدرسه الماسیه 87
- 6)- مدرسۀ علمیه شفیعیۀ دردشت 88
- 7)- مدرسه علیقلی آقا 88
- 8)- مدرسه ملاعبدالله 89
- منابع و مآخذ 90
اگر این پنج مرحله به ترتیب برای نویسندگان در حوزه های علمیه تعقیب شود طلاب، اهمیت نویسندگی را هم بدانند، در این صورت می توان نسبت به آینده امید داشت.
آفت های قلم
در حوزه های علمیه برای نویسندگی و نویسندگان دو آفت است که همیشه من طلبۀ کوچک را رنج داده و می دهد: آفت اول، آفت تعقید است. متأسفانه هنوز هم معقد نوشتن و پیچیده بودن نوشته، نشانۀ فضل و دانش است. می گویند: آقا شما چرا تفسیر نمونه را به این زبان ساده نوشته اید؟ سطح علمی و شأن آن پایین می آید. هنوز این مسأله هست و ما هم همیشه این گناه را مرتکب شده ایم و از مرتکب شدن این گناه هم پشیمان نیستیم. به عقیدۀ آنان اگر عین بحثی را که مرحوم علامه طباطبایی قدس سره با تمام عظمتی که داشت در آن جا نوشته است، با بیان ساده منعکس کنید، ارزشمند نیست. این نشانه ی فضل و دانش نیست، باید نوشته پیچیده باشد!
سخنان و نوشته های امام قدس سره بهترین شیوه ی عرضه مطالب بود، چرا الگو نباشد؟ آیا حتماً باید نوشته پیچیده باشد؟ این هنر است که انسان چیزی بگوید که همه بفهمند. شبهۀ «آکل و مأکول» را با آن پیچیدگی بتواند آن قدر بیان و نوشتۀ خوبی داشته باشد که همه بفهمند. این هنر است و عیب نیست. این مسألۀ پیچیده نویسی باید از حوزه ها برچیده شود. سخنرانی و نویسندگی در سطحی باشد که همه بتوانند استفاده کنند.
آفت دوم، آفت تطویل است. تطویل و پرگویی در نوشته ها غوغا می کند. بسیاری از کتاب ها را به من بدهید، من یک صفحه اش را در دو خط