- مقدمه 1
- بخش اول: چهل حدیث پیرامون تحقیق، پژوهش، قلم و نگارش 3
- اشاره 3
- 2)- راه برین کدام است؟ 4
- 1)- تحقیق کن، تحقیق کن! 4
- 4)- قلم، نخستین آفریده خدا 4
- 3)- عمل برتر 4
- 6)- پژواک قلم تا کجا که نمیرسد! 5
- 5)- نخستین قلمزن که بود؟ 5
- 7)- چرا زکات دست خود نمی دهی؟ 5
- 9)- فرهنگ مکتوب و این همه پاداش! ثواب تألیف و نوشتن 6
- 8)- مرکب دانشوران، از خون شهیدان برتر است 6
- 12)- در سایه سار قلم، زندگی زیباست 7
- 10)- ای قلمزنان! به کدامین راه می روید؟ 7
- 11)- بهشت، ارزانی نویسندگان 7
- 15)- نشانِ فرزانگی 8
- 13)- قلم، رمز جاودانگی 8
- 14)- نوشتار، برتر از گفتار است 8
- 19)- تا نوشتهات باقی است، پاداش تو هم جاری است 9
- 18)- فرصت از دست مده که پشیمان می شوی 9
- 16)- بر کرانه قلمت چه جلوه گر است؟ 9
- 17)- کیفیت نوشته ات، نشانه عقل توست 9
- 21)- تویی دلارام من! 10
- 20)- خوشا آنان که دائم در کتاباند! 10
- 22)- بنویس و بر جای نه! 10
- 26)- به پُر برگی کتابت نناز! به پُرباری کتابت بناز! 11
- 23)- دانش در بند نگارش کِش! 11
- 24)- بی نام تو نامه کی کنم باز؟ 11
- 25)- با خط زیبا بنویس: «بسم الله …» 11
- 30)- غلط نگوییم؛ غلط ننویسیم 12
- 29)- قلم به داد حافظه می رسد! 12
- 27)- چرا نوشته هایت را دسته بندی نمیکنی؟ 12
- 28)- همراه خود چرا قلم نداری؟ 12
- 33)- چرا نوشته هایت را بازنگری و بازنگاری نمی کنی؟ 13
- 32)- خوش خط بنگار و فاصله هم بگذار! 13
- 31)- چرا نمی نویسید؟! 13
- 36)- گُلسرای دانشوران چیست؟ 14
- 37)- این سخنگو کیست که در برابرت نیست؟ 14
- 34)- کتاب، مایه آرامش دلهاست 14
- 35)- هر کتابی، ترجمانی است 14
- 39)- یک «چهل حدیث» نوشته ای؟ 15
- 38)- آینده را هم به تماشا بایست! 15
- 40)- پیامبر به اصحابش دستور نوشتن می دهد 16
- اشاره 17
- بخش دوم: پژوهش و تحقیق در کلام بزرگان 17
- 1)- امام خمینی قدس سره 18
- الف: رسالت قلم 18
- ب: تحقیق و پژوهش 19
- عشق به کار تحقیقی 21
- اشاره 21
- بیماری در عرصه علم و تحقیق 21
- 2)- مقام معظم رهبری 21
- جامعۀ علمی مطلوب اسلامی 22
- جبران عقب افتادگی علمی و تحقیقاتی 22
- برخورد سالم افکار در محافل علمی و پژوهشی 23
- غرب و قیام علمی علیه دین تحریف شده 23
- ترویج تحقیق و پرورش محقق 25
- آموزش بر مبنای پژوهش 25
- به ISI اسلامی فکر کنید 26
- تولید و فرآوری علم 26
- اسلامی شدن محیط های علم و تحقیق 27
- باید به اوج برسیم 27
- نیاز علمی، نیز حقیقی 27
- شناسایی استعدادهای علمی و پژوهشی 28
- طلبه، درس و تحقیق 28
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه چهارمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 29
- 3)- آیت الله العظمی شیخ حسین مظاهری (مد ظله العالی) 29
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه پنجمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 33
- پیام آیت الله العظمی مظاهری مدظله العالی به اختتامیه ششمین جشنوارۀ علّامه حلّی قدس سره استان اصفهان 36
- زمینه پژوهش در باره اخلاق و تربیت عملی طلاب فراهم شود 40
- از دیگر سخنان آیت الله العظمی مظاهری (مد ظله العالی) 40
- تقویت بنیۀ پژوهشی طلاب 40
- پژوهش های امروز پاسخگوی مطالب دنیای معاصر نیست 40
- 4)- حضرت آیت الله العظمی شیخ جعفر سبحانی (مد ظله العالی) 41
- اخلاص در پژوهش 41
- از دیگر سخنان معظم له 43
- حدیثی که سبب شد آیت الله سبحانی دست به قلم شود 44
- منزلت پژوهشگر و حس علم جویی او 45
- پیشنهاد آیت الله سبحانی به مرکز مدیریت حوزه های علمیه برای امر پژوهش 45
- 5)- آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی (مد ظله العالی) 48
- اشاره 48
- شیوۀ تربیت نویسندگان در حوزه های علمیه 48
- قلم و بیان در قرآن 48
- ضرورت نگارش و پژوهش 50
- چه باید کرد؟ 51
- روش تربیت نویسنده در حوزه 53
- امتیازهای قلم 53
- آفت های قلم 57
- 6)- آیت الله العظمی سید محمد تقی مدرسی (مد ظله العالی) 58
- 7)- آیت الله العظمی شیخ عبدالله جوادی آملی (مدظله العالی) 60
- 8)- آیت الله الظعمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی) 62
- 9)- آیت الله شیخ محمد تقی مصباح یزدی 62
- 11)- مرحوم آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی قدس سره 63
- 10)- آیت الله سید محمد رضا جلالی حسینی (حفظه الله) 63
- 12)- مرحوم آیت الله شیخ احمد مجتهدی تهرانی قدس سره 64
- 13)- پروفسور دکتر محمود حسابی قدس سره 65
- اشاره 66
- بخش سوم: نذر برای نوشتن کتاب 66
- نذر 67
- نذر شیخ طبرسی به تألیف مجمع البیان 67
- نذر سید قزوینی برای تألیف کتابی پیرامون بانوی دو عالم، حضرت زهرا علیها السلام 68
- نذر سید سبزواری قدس سره برای تألیف یک دوره کامل فقه 68
- نذر آقای آیت الله سید محمد تقی مدرسی 69
- مطالب مهم آقای علوی 69
- نذر شیخ حسن طراد 70
- نذر برای حفظ کردن مطلب 70
- اشاره 72
- بخش چهارم: نکاتی درباره کتاب های شیعه 72
- راز توفیق مرحوم بهبهانی 73
- کشف اللثام و نوشتن کتاب قبل از بلوغ 73
- توصیه آیت الله بهجت قدس سره به نشر یک کتاب 73
- امتیاز مفاتیح الشرائع 74
- بخش پنجم: نکاتی درباره بزرگان 75
- اشاره 75
- علامه میرحامد حسین هندی 76
- فرازی از وصیت نامه علامه حلی قدس سره به فرزندش 76
- علامه مجلسی رضوان الله تعالی علیه 76
- ابن جریر- عبقات 77
- فرازی از وصیت نامه آیت الله حاج سید حسن فقیه امامی قدس سره 77
- ابن جریر 78
- خواجه عبدالله انصاری 78
- ابوعمرو 78
- بخش ششم: آمارهای تکان دهنده 79
- اشاره 79
- تشویق بی حساب محققین در فرانسه 80
- 30 هزار محقق در یک شرکت آلمانی 80
- سالی 100 میلیارد دلار صرف تحقیق 80
- اشاره 81
- بخش هفتم: اهتمام به نویسندگی و نگارش در شب قدر 81
- اتمام نگارش برخی از آثار مکتوب شیعی در شب قدر 82
- بخش هشتم: کتاب هایی که در حوزه علمیه اصفهان نوشته شده 84
- اشاره 84
- 1)- مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام (چهارباغ) 85
- 2)- مدرسۀ جلالیه 86
- 3)- مدرسۀ جده کوچک 86
- 5)- مدرسه الماسیه 87
- 4)- مدرسۀ جده بزرگ 87
- 6)- مدرسۀ علمیه شفیعیۀ دردشت 88
- 7)- مدرسه علیقلی آقا 88
- 8)- مدرسه ملاعبدالله 89
- منابع و مآخذ 90
خلاصه می کنم، بدون اینکه یک مطلب حذف شود. شما نوشته های علامه مجلسی قدس سره ، صاحب جواهر قدس سره را ببینید. صاحب جواهر، در حدود چهل و سه جلد کتابش را نوشته است. هر خط این کتاب، مطلبی علمی است که می توان آن را در یک صفحه نوشت، ولی ایشان مقید بودند که نوشته ها پرمعنی فشرده و بدون زواید باشد. مگر طلبه چقدر عمر دارد که از شش صفحه ی فلان تقریرات که مطالعه می کند، یک مطلب علمی یاد بگیرد؟ در شش صفحه باید بیست تا مطلب علمی به دست آورد، نه یک مطلب.
امیدوارم این سمینارها به طور وسیع تر و گسترده تر برگزار گردد و آثارش هم منتشر شود و حرکتی در میان نویسندگان علوم و معارف اسلامی پیدا شود تا بتوانند آن وظیفه ای را که در این عصر دارند، در برابر اسلام، قرآن و انقلاب در تمام زمینه ها ایفا کنند.(1)
6)- آیت الله العظمی سید محمد تقی مدرسی (مد ظله العالی)
آیت الله محمد تقی مدرسی نیز از جمله مراجعی است که ملزومات امر تحقیق را مورد واکاوی قرار داده است. وی نیز با ذکر مؤلفه هایی، اسلوب یک پژوهشِ پیراسته را معرفی می کند:
1)- انسان می بایستی در پژوهش و مطالعه و تحقیق خود، تمام توجه خویش را به جستجو معطوف دارد، و به یک نگاه گذرا اکتفا نکند؛ بلکه بارها امور مورد مطالعه را از نظر بگذراند و آنگاه رأی خود را اظهار کند؛ چه امکان آن هست که در نگاه اول از بعضی از جنبه های طرفی و داده ها غافل مانده یا به اندازه کافی به تفکر نپرداخته باشد.
1- برگرفته از بیانات معظم له در سمینار نویسندگان علوم و معارف اسلامی، سایت: www.pooyesh.whc.ir