- عُمر یعنی چه ؟ 1
- مقدمه 1
- فعالیت ها 2
- معرفی آثار 4
- آثار علمای خراسان؛ 5
- اجازات نهج البلاغه؛ 5
- فصل نخست: کتب 5
- اخبار الإمام المهدی (علیه السلام)؛ 6
- اختصاص شیخ مفید؛ 7
- استناد نهج البلاغه؛ 7
- اشراق السیاحه یا جغرافیای خراسان؛ 8
- اعلام شاهنامه؛ 9
- اعلام الوری با علام الهدی؛ 11
- امیرالمؤمنین و نهج البلاغه؛ 12
- ایمان و کفر از کتاب بحارالانوار، 13
- باورد؛ 14
- پاسخ به معاندان نهج البلاغه؛ 14
- بجنورد؛ 14
- تاریخ آستان قدس رضوی؛ 16
- تاج العروس؛ 16
- تحف العقول؛ 18
- تاریخ عاشورا یا مقتل الحسین (علیه السلام)؛ 18
- التدوین فی اخبار قزوین؛ 19
- ترجمه مواعظ صدوق؛ 22
- تحقیق در مخطوطات 23
- جاجرم و جوین و شقان؛ 23
- ترجمه دعای شریف کمیل؛ 23
- تفسیر سید هاشم نجف آبادی؛ 23
- جوامع الحکم یا سخنان کوتاه حضرت رضا (علیه السلام)؛ 24
- حدائق الحقایق؛ 25
- حاکمان خراسان از صدراسلام تا طاهر بن عبداللّه بن طاهر؛ 25
- حدیث کساء؛ 26
- خزائن نراقی؛ 27
- خبوشان و ارغیان؛ 28
- دائره المعارف شیعه امامیه؛ 28
- دعاها و زیارت های حضرت رضا (علیه السلام)؛ 29
- سروش عاشورا: ترکیب بند سروش اصفهانی در ذکر مصیبت های کربلا، 30
- راویان ائمه (علیه السلام)، 30
- راویان امام حسین (علیه السلام)، 31
- راویان امام علی (علیه السلام)، 31
- راویان امام حسن مجتبی (علیه السلام)، 31
- راویان امام صادق (علیه السلام)، 32
- کتاب الرواه عن الامام الباقر (علیه السلام)، 32
- راویان امام رضا (علیه السلام)، 32
- راویان امام کاظم (علیه السلام)، 32
- راویان امام جواد (علیه السلام)، 33
- راهنمای وصیت؛ 34
- راویان امام حسن عسکری (علیه السلام)، 34
- الرجال تاج العروس؛ 35
- رهبر انقلاب خونین کوفه، زید بن علی بن الحسین؛ 37
- روایت عشق؛ 37
- زمین و تربت حسینی؛ 38
- زندگی نامه و رباعیات محمدرضا نوعی خبوشانی؛ 39
- زندگانی چهارده معصوم (علیه السلام)؛ 39
- سیری در کتابخانه های هند و پاکستان؛ 40
- سلمقان؛ 40
- سرودهایی از استاد ادیب نیشابوری؛ 41
- شهرستان و فراوه؛ 41
- شرح جامع نهج البلاغه؛ 42
- الشریف الرضی محمد بن الحسین الموسوی؛ 43
- عبدالعظیم حسنی حیاته و مسنده؛ 44
- عبداللّه مأمون: سیرته و حیاته؛ 46
- عطارد و عطاردی ها در حدیث، تاریخ و ادب؛ 47
- الغارات؛ 49
- غرر الفرائد و دررالقلائد؛ 51
- غریب الحدیث فی تاج العروس؛ 52
- فرازهایی از زندگی و خصوصیات اعلام غارات؛ 52
- الفرقه الناجیه؛ 53
- فروع کافی؛ 54
- فرهنگ خراسان: بخش طوس، مشهد مقدس، نوقان، طابران، تباکان و اردکان؛ 55
- فرهنگ سیستان، زابلستان و نیمروز؛ 59
- فرهنگ سیستان، 59
- فرهنگ شیعه امامیه؛ 60
- کلمات مکنونه من علوم اهل الحکمه و المعرفه؛ 61
- کلات و کوفن و کبکان؛ 61
- گوهر خاندان امامت یا زندگانی سیده نفیسه؛ 63
- لغات عربی در شاهنامه فردوسی؛ 64
- لغات فارسی در زبان عربی؛ 65
- لغات الفارسیه المعربه فی تاج العروس؛ 66
- مسانید اهل البیت (علیه السلام)؛ 67
- مخطوطات فارسی در مدینه منوره 67
- مسند الامام امیرالمؤمنین؛ 68
- مسند الإمام المجتبی (علیه السلام)؛ 69
- مسند الامام السجاد (علیه السلام)؛ 70
- مسند الإمام الشهید ابی عبداللّه الحسین بن علی (علیه السلام)؛ 70
- مسند الإمام الباقر (علیه السلام)؛ 71
- مسند الإمام الصادق (علیه السلام)؛ 71
- مسند الإمام الکاظم ابی الحسن موسی بن جعفر؛ 72
- مسندالإمام الجواد ابی جعفر محمّد بن علی الرضا (علیه السلام)؛ 75
- مسند الإمام الهادی؛ 75
- مسند الإمام العسکری (علیه السلام)؛ 76
- مشایخ فقه و حدیث در جماران، کلین و درشت؛ 77
- مسند حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام)؛ 77
- مضمر و مرسل، 78
- معانی الاخبار؛ 79
- معجم البلاد و الامکنه؛ 80
- مفتاح تفسیر گازر یا فهرست جلاءالاذهان و جلاء الحزان؛ 81
- منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه شیخ الجلیل قطب الدین الراوندی؛ 82
- نبرد زیبد یا جنگ یازده رخ؛ 83
- نساء؛ 84
- نصایح الکافیه یا اندرز به هواداران معاویه؛ 84
- نهج البلاغه؛ 85
- اشاره 86
- هارون الرشید حیاته و سیرته؛ 86
- فصل دوم: مقالات 86
- علت عدم گرایش به مقاله نگاری 87
- 2 - آشنایی با نهج البلاغه، 88
- 1 - آثار اسلامی ایرانیان در شبه قاره، 88
- معرفی مقالات 88
- 3 - ابنیه و آثار تیموریان در مشهد مقدس، 89
- 6 - پاسخ به معاندان نهج البلاغه، 90
- 8 - تقریرات خواجه رشید الدین فضل الله، 91
- 7 - تحقیق پیرامون التدوین و مؤلف آن، 91
- 9 - التعلیقات، 92
- 10 - خدمات ایرانیان به اسلام، 93
- 11 - راویان نهج البلاغه، 93
- 12 - زندگی نامه خودنوشت، 94
- 14 - علمای خراسان و نهج البلاغه، 95
- 2. روزنامه قدس، دوشنبه 23 مرداد 1385 96
- 1. مجله پاسدار اسلام، سال سی و یکم، ش 369، شهریور 1391 96
- 3. روزنامه اطلاعات، 20 مرداد 1393 96
- 15 - نهج البلاغه در بستر تاریخ، 96
- فصل سوم: مصاحبه ها 96
- 6. مجله رایحه، ش 111، آذرماه 1393 97
- 6/2. گفتگو با استاد عطاردی، 97
- 5. وب سایت خبرگزاری رسا، 5 مهر 1391 97
- 6/1. زندگی نامه از زبان عطاردی 97
- 6/3. گفتگو با عزیزاللّه عطاردی، 98
- منابع 99
مقدمه
عُمر یعنی چه ؟
عُمر یعنی چه ؟ آیا تاکنون فکر کرده ایم عُمر به عنوان مقوله ای که همه انسان ها در همه لحظات زندگی و در تمامی امکنه و شرایط با آن ارتباط دارند چیست و ما چه تلقی و تعریفی از آن داریم ؟
به نظر می رسد بهترین تعریف عُمر چنین است: صَرف وقت و زمان زندگی برای کَسب توشه ای در راه هدف. به عبارت دیگر عُمر یعنی پرداخت زمان در مقابل به دست آوردن مطلوب.
وقت با ارزش ترین گوهر در هستی است؛ زیرا با گذشت آن، بازگشتی ندارد. به عبارت دیگر نادر الوجود است. در تقییم کالاها، مهم ترین شاخص وفور و کمبود است. هر کالایی وفور و فراوانی بیشتر داشته و دسترسی به آن راحت تر باشد، ارزش آن پایین تر و کمتر و هر کالایی فراوانی آن کمتر باشد ارزش آن افزون تر است. علت گرانی طلا هم به دلیل کمبود آن است. اما کالایی که تک باشد و مانند و مشابه و تکرار نداشته باشد، ارزش آن بسیار زیاد است، زمان اینگونه است. اما اگر در برابر زمان پرداختی، توشه ای مطلوب و ارزشمند کسب شود و به دست آید، انسان ضرر نکرده؛ اما بر عکس اگر زمان بگذرد و مصرف گردد ولی در مقابل کالای گران بهایی کسب نشود، ضرر این شخص قطعی است. مرحوم عطاردی در سال 1307 متولد شد و در چهار سالگی یعنی از 1311 شروع به یادگیری کرد. از این تاریخ تا 1393 هر روز در حال معامله بوده است. یعنی هشتاد و یک یا دو سال، زمان می پرداخته و کالاهایی دریافت می کرده است. بنابراین 82 سال زمان عمرش را فروخته؛ امّا چه کالاهایی به دست آورده و کسب کرده است ؟ این مقاله به پاسخ این پرسش پرداخته و یا بررسی مراحل عمر علامه، خواهیم دید، آیا عمرش با برکت بوده یا نه ؟
برکت یعنی سود و فایده گاه آن را سود ثابت و فزاینده دانسته اند.(1) آرتور جفری واژه برکت را مشترک در همه زبان های سامی دانسته و در همه این زبان ها به یک معنا است.(2) قرآن کریم از این واژه بسیار استفاده کرده و شخصیت هایی مثل نوح، ابراهیم، اسماعیل و موسی را دارای عمر با برکت و مبروک دانسته است. یعنی خیر و فایده این افراد به جوامع انسانی هم ثبات و پایداری داشته و هم فزونی و رشد یابنده بوده است.
نوح پس از سوار شدن بر کشتی، به او وحی شد که از خداوند درخواست برکت نماید: وقل ربّ انزلنی منزلاً مبارکاً (29 مؤمنون). یعنی این کشتی در جایی پر نعمت و دارای فوائد بسیار فرود آید. بر اساس برداشت مفسران از قرآن، تمامی موجودات در جریان طوفان نوح از بین رفتند و تنها کسانی که در کشتی نوح بودند
1- (1) . معجم مفردات الفاظ القرآن، ص 41؛ قاموس قرآن، ج 1، ص 189.
2- (2) . واژه های دخیل، ص 126-127.