عمر با برکت (زندگی نامه و تالیفات عزیزالله عطاردی قوچانی) صفحه 40

مراجعت به تهران در اندیشه چاپ آن برآمدم و از آن جا که خود توانایی چاپ آن را نداشتم با کتاب فروشی اسلامیه قراردادی منعقد کردم و کتاب توسط این مؤسسه انتشاراتی به چاپ رسید.(1)

سلمقان؛

منتشر نشده، تألیف.

بخشی از مجموعه بزرگ فرهنگ خراسان است که هنوز مشخص نشده است.(2)

سیری در کتابخانه های هند و پاکستان؛

منتشر شده، تألیف.

سفرنامه آقای عزیزاللّه عطاردی به شبه قاره هند (هند و پاکستان) است که در آذرماه سال 1345 (شعبان 1386 ق) با حرکت از تهران آغاز شد. این سفرنامه به گزارش رخدادها و محاسنی که مشاهده کرده، دانشمندانی که ملاقات نموده، کتابهایی که دیده و مطالعه کرده و موضوعاتی اینچنینی پرداخته است. از اینرو صبغه و سبک آن یک سفرنامه علمی و فرهنگی در چارچوب فرهنگ اسلامی و شیعی در دو منطقه ایران و شبه قاره هند است. این اولین سفر عطاردی به آن منطقه بوده است و پس از آن سفرهایی داشته که هنوز سفرنامه آنها منتشر نشده است.

ایران و هند از این جهت که دو پاره مهم فرهنگ و تمدن اسلامی اند، دارای مکنونات و خفایای فراوانی برای کشف اند. ولی متأسفانه کسانی که به دانش کشف این ظرائف آشنا باشند کمتر به مسافرت به این مناطق مبادرت ورزیده اند. از اینرو اطلاعاتی در این کتاب آمده که در هیچ منبع و کتب و مقاله دیگر نیامده است و اگر علامه عطاردی ضبط و ثبت نمی کرد مفقود شده بود.

ساختار کتاب به صورت یک قصه بلندِ واقعی است که به ترتیب زمان سفرها به کشور، شهر، مناطق و روستاها را گزارش می کند. مهمترین سرفصلهای آن عبارت اند از: حرکت از تهران، در کراچی، در بمبئی، در حیدرآباد دکن، در مدراس، در کلکته، در لکهنو، در رامپور، در اگرا، در داکا، در لاهور، در پیشاور. بنابراین گزارش هم زمانی و تاریخی، هم جغرافیایی است و گزارش شهرها به ترتیب آمده است.

اولین سرفصل آن «حرکت از تهران» است که به چگونگی مسافرت با قطار و رفتن به مشهد مقدس و از آنجا با اتوبوس به زاهدان و دیگر شهرها تا رسیدن به مرز را گزارش می دهد.

آخرین سرفصل «در پیشاور» است و گزارشی از رفتن با اتوبوس به راولپندی و گذشتن از مناطق مختلف تا رسیدن به پیشاور را عرضه می کند.