عمر با برکت (زندگی نامه و تالیفات عزیزالله عطاردی قوچانی) صفحه 79

صفحه 79

ایشان هفتاد جلد حدیث مسند گردآوری و تبویب نموده است. پس از آن دو جلد روایات مضمر و مرسل را گردآوری و تبویب و منتشر نموده است. منظور از مضمر، احادیثی است که در سند چنین آمده است: سألتُ عنه یا سألتُ عنهما. یعنی به جای نام امام، ضمیر آمده است. اما در حدیث مرسل نام امام ذکر نشده است.

عطاردی روایات مضمر و مرسل را در سه فصل طبقه بندی و تبویب کرده است:

فصل اول: ما روی عنهما (علیه السلام) (از امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام))

فصل دوم: ما روی احدهما (از امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام))

فصل سوم: المضرات والمرسلات عنهم (علیه السلام) (روایات با مأخذ ضمیر یا بدون نام منبع)

هر یک از این فصل ها، خود شامل چند باب مثل توحید، ارث و غیره است. همه این ابواب مدخل سازی شده و به صورت یک مقاله مستقل در این مجموعه آمده است.(1)

در مجامع حدیثی، راویان، برخی روایات را بدون نام امام معصوم (علیه السلام) روایت کرده اند، به دلایل امنیتی و مشکل ارتباط با آن بزرگواران، از امام نام نمی برند، بلکه با الفاظی مانند: «یکی از آن دو امام» یا «از او سوال کردم» یا «از فقیه سوال پرسیدم» یا «از عالم پرسیدم» و موارد مشابه یاد می کنند. این گونه روایات در کتب حدیث وجود دارند و دانشمندان علم حدیث، بر اساس قرائن و شواهد، به حدس یا قطع، نام امام (علیه السلام) را ذکر می کنند و نیز بسیاری احادیث ما مرسل یعنی بدون نام راوی آمده است، مانند آنچه در کتاب معتبر تحف العقول هست. این احادیث را در اصطلاح، روایات مرسله (بدون سند) می خوانند.

استاد عطاردی، این احادیث را نیز استخراج کرده و بر اساس شیوه تبویب کتب حدیثی، گرد آورده اند و دلیل کار این بوده است که در جهت تکمیل پروژه عظیم، بیش از هفتاد جلد مسانید ائمه (علیه السلام) صادر شده، به دلیل نبود اسم راوی یا مروی عنه از قلم نیفتد. این اثر با مشخصات مأخذ شناسی زیر چاپ شده است:(2)

المضمرات المرسلات من احادیث اهل البیت (علیه السلام)، عزیزاللّه عطاردی، چاپ اول: تهران، نشر عطارد، دو جلد، 1391، 1030 ص.

معانی الاخبار؛

منتشر شده، تصحیح، همکاری در تحقیق.

بعد از مدتی مرحوم علی اکبر غفاری کتاب معانی الاخبار شیخ ابوجعفر صدوق را برای چاپ در دست گرفتند. این کتاب هم قبلاً چاپ سنگی شده بود، و چاپ سربی و حروفچینی آن آغاز شد.


1- (1) . مضمر و مرسل، ج 1، ص 3-4.
2- (2) . رایحه، ش 111، ص 28.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه