عمر با برکت (زندگی نامه و تالیفات عزیزالله عطاردی قوچانی) صفحه 83

صفحه 83

عطاردی مقدمه این کتاب را در روز فطر 1402 ق در حیدرآباد دکن به پایان برده است. در پایان کتاب چنین آمده است: منهاج البراعه در 4 شعبان 1403 ق در حیدرآباد هند، در المطبعه العزیزیه به پایان رسید. البته معلوم نیست منظور عطاردی تألیف یا چاپ این اثر است. مشخصات کتابشناسی آن این گونه است:

منهاج البراعه فی شرح النهج البلاغه، قطب الدین راوندی، تحقیق عزیزاللّه عطاردی، سه جلد، 1459 ص، افست در دهلی هند، رمضان 1404 ق. با مساعدت بنیاد نهج البلاغه تهران.

اینکه ابتدای هر سه جلد ثبت شده که افست است، پس باید چاپ پیشین می دانسته و گویا چاپ نخست آن همان چاپی است که در پایان جلد سوم آمده که در حیدرآباد در 1402 ق در المطبعه العزیزیه به اتمام رسیده است. این اثر یک چاپ دیگر با تحقیق دیگر دارد که جدیدتر است:

منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، سه جلد، تحقیق سید عبداللطیف کوه کمری، به کوشش سیدمحمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت اللّه مرعشی، 1406 ق.(1)

نبرد زیبد یا جنگ یازده رخ؛

منتشر نشده، تألیف.

جنگ یازده رخ که در خراسان انجام گرفت یک جنگ سرنوشت ساز بود. در این نبرد لشکر توران درهم شکست و سرداران و فرماندهان لشکر توران همه کشته شدند، و سر انجام پادشاه آنها فراری شد و در یکی از کوهستانهای اران و آذربایجان دستگیر و کشته شد.

این جنگ بسیار اثر گذاشت و فردوسی در سرودن این داستان هنرنمایی کرده است. من این منطقه را از نزدیک دیدم، و در آنجا به بررسی پرداختم. مکانی که سرداران و جنگجویان در آنجا تن به تن می جنگیدند به چشم خودم دیدم همان گونه که فردوسی توصیف می کند هم اکنون وجود دارد.

من اعتقاد دارم که فردوسی این مکان را که با طوس چندان فاصله ای ندارد، از نزدیک دیده و این داستان را سروده است. تصور می کنم فردوسی در دامنه این کوه ایستاده و رو به میدان جنگ یازده رخ نموده و حوادث آن را به نظم کشیده است.

به طور کلی بر اساس روایات فردوسی در شاهنامه، جنگهای ایران و توران از زمان ایرج فرزند فریدون که به دست برادرانش در توران کشته شد تا عصر کیخسرو در خراسان انجام گرفت. جنگ دهستان، جنگ لاون، جنگ هماون و جنگ یازده رخ در خراسان روی داد و این اماکن هم اکنون وجود دارند.


1- (1) . منهاج البراعه (چاپ دهلی هند)، ج 1، ص 32-80 و 86؛ روایت عشق، ص 413.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه