سادات در ایران: تاثیر مهاجرت سادات بر گسترش تشیع در ایران صفحه 136

عبدالله بن یحیی در این سرزمین، از جمله مواردی است که این ادعا را تقویت می کند. انتخاب این منطقه از سوی این دو بزرگوار، که برخی آن دو را آغازگر هجرت سادات قلمداد می کنند، نشان از اهمیت منطقه برای سادات دارد و اینکه در آن زمان، تشیع به صورت چشمگیری در خراسان حضور داشته است.

حضور امام رضا علیه السلام در این دیار، از امتیازات بالای این منطقه برای هجرت سادات، نسبت به سایر مناطق بود. با آمدن امام و دعوت از سادات عظام به این منطقه، عده زیادی از سادات به صورت انفرادی یا دسته جمعی وارد خراسان گشته، این منطقه را برای ادامه زندگی پذیرفتند. پس از شهادت امام، شاهد حضور محمد بن قاسم حسینی در سال 219 هجری(1) هستیم. ایشان مدت ها در سرخس و اطراف آن، به تبلیغ دیانت و روحیه مقاومت علیه عباسیان و حاکمان ستمگر پرداخت.(2)

1.3.1 فعالیت های علویان در خراسان

اشاره

این فعالیت ها را می توان در دو دوره اموی و عباسی ارزیابی کرد.

الف) دوره بنی امیه

فعالیت علویان در خراسان، به زمان فتح آن باز می گردد، اما شروع مستقیم و جدی آن، با اعزام دو فرستاده از سوی زید بن علی علیه السلام همراه بود(3) که با قیام یحیی بن زید اوج گرفت. شواهد مختلفی وجود دارد که برخی از مردم خراسان،

1- (1) . الکامل فی التاریخ، ج 3، ص 33، حوادث سال 219 هجری.
2- (2) . مروج الذهب، پیشین، ص 520.
3- (3) . اصفهانی، مقاتل الطالبیین، شرح و تحقیق سید احمد صفر؛ ص 198.