سادات در ایران: تاثیر مهاجرت سادات بر گسترش تشیع در ایران صفحه 155

در سال 23 هجری، ابوموسی اشعری پس از بازگشت از نهاوند، روانه اهواز شد و آن دیار را درنوردید تا اینکه به قم رسید و پس از چند روزی که پشت دروازه شهر ماند، آنجا را فتح کرد.(1)

وجود آتشکده ها و مراکز مذهبی، به ویژه سابقه دو آتشکده مهم زردشتی، آتش مهرین و آتش آذرجشنسف(2) در قم، نشان از مذهبی بودن این شهر داشت و اینکه مردم این دیار به دین خود بسیار پایبند بودند. پس از ورود اسلام نیز این فرهنگ مذهبی دوام داشت، هر چند که شکل آن تغییر کرد. بنابراین شهر قم از ابتدا دارای مردمی متدین و دیندار بوده است.

در زمان خلافت عبدالملک بن مروان، خاندانی به نام خاندان اشعری که خانواده ای شیعی بودند به قم هجرت نمودند و کم کم، آن را تحت سلطه خود گرفتند.

در معجم البلدان در مورد چگونگی هجرت آنها آمده است:

پس از شکست عبدالرحمن بن محمد از حجاج بن یوسف و فرار او به کابل، در میان لشکر او، هفده نفر از تابعین عراقی بودند که در میان آنها پنج فرزند از سعد نیز وجود داشت؛ به نام های عبدالله، احوص، عبدالرحمن، بکر و نعیم که به سرزمین قم آمدند و این سرزمین را برای زندگی برگزیدند.(3)

این خاندان تمدنی نو در قم پدید آوردند و شالوده حرم اهل بیت علیهم السلام را پی ریزی کردند و شهر امامت را ساختند. مردم این سرزمین، عباسیان را خلفای

1- (1) . فتوح البلدان، ص 308.
2- (2) . تاریخ قم، ص 89.
3- (3) . معجم البلدان، ج 4، ص 397.