معتزلی، زیدی، خوارج و وهّابی بر مشروعیّت آن اتفاق نظر داشته و بر صحّت آن از طریق کتاب و سنّت و اجماع استدلال کرده اند.
آری از میان مذاهب مختلف اسلامی تنها شیعه امامیّه اثنی عشری درپایبندی به این اصل، مشخّص و ممتاز شده و این امر بر اثر علل و اسبابی است که بر هر کسی که تاریخ تشیّع را
بی طرفانه بررسی کند و از رنجهای فراوان و طاقت شکن و دراز مدّتی که ائمّه اهل بیت علیهم السلامبدان دچار بوده اند ونیز از روزگاران درازی که بر اثر عوامل سیاست و تعصّب، تشیّع را گناهی
نابخشودنی می دانستند آگاهی یابد، پوشیده نیست.
آیا جز این است که هنوز دیری از زمان خلافت امیر مؤمنان علی بن ابی طالب علیه السلامنگذشته بود که او را بر روی منابر مسلمانان مورد شتم و ناسزاگویی قرار دادند و به تعقیب و پیگرد یاران و پیروان او پرداختند و آنان را دربدر و آواره ساختند و هرکس از آنان به چنگ حکومت گرفتار
می شد او را بسختی تنبیه و مجازات می کردند، شکنجه اش می دادند، می کشتند، و او را بر تنه درخت خرما به دار می کشیدند و آیا همین امر برای کسی که از چنگ این حاکمان بیدادگر رهایی
می یافت، مجوزی کافی نیست تا به چیزی که خداوند آن را تشریع فرموده و سنّت پیامبر صلی الله علیه و آلهآن را تأکید کرده،[ = تقیّه ] پناه ببرد و از این راه جان و آبرو و شرافت خود را محفوظ بدارد؟
آیا نبرد با نواده پیامبر صلی الله علیه و آله امام حسن بن علی علیهماالسلام و وادار کردن او به صلحی ناخواسته، ونیز آنچه پس از آن برای امام حسین علیه السلام و خاندان و یاران او در واقعه مشهور طفّ اتّفاق افتاد و حوادث دلگدازی که این رخداد به همراه خود داشت و شرح آنها عرق شرم بر پیشانی بشریّت
می نشاند مجوّز دیگری برای پناه بردن رجال شیعه به تقیّه نیست؟
و نیز آنچه برای نواده امام حسین علیه السلام، زیدبن علی روی داد که جسد او را پس از شهادت به دار آویختند و سپس آن را سوزانیدند و خاکستر او را به دریا ریختند تا دلهای خود را تشفّی
دهند، همچنین سرنوشت تلخی که برای ائمه علیهم السلام و بزرگان شیعه در روزگار عبّاسیان و به دست خلفای ستمگر آنان اتفاق افتاد به طوری که منصور دوانیقی (ت / 158ه) بارها امام صادق علیه السلامرا احضار و پس از متهم کردن آن حضرت به انواع اتهامات او را به قتل تهدید کرد و مانند برادرش
سفّاح (ت / 136ه) دست خود را تا مرفق در خون علویان فرو برد و این وضع ادامه داشت تا
دوران هارون الرشید (ت/193ه) فرا رسید، در این زمان اوضاع و احوال شیعه سخت پریشان و
دستخوش اضطراب گردید، و این پس از آن بود که هارون زعیم خاندان علوی و رهبر شیعیان امام کاظم موسی بن جعفر علیهماالسلام را بسختی در فشار و تنگنا قرار داد و سرانجام او را به سیه چال زندانها انداخت و آن حضرت از زندانهای هارون رهایی نیافت مگر آنگاه که جسد پاک و مقدّس
او را با اهانت و تحقیر و با بانگ هذا امام الرافضه از زندان بیرون آوردند. اینک آیا این همه مظالم و بیدادگریها، دلایل کافی برای پژوهشگر نیست که بداند چرا شیعه در میان دیگر مسلمانان به