فضایل ائمه اطهار علیهم السلام از دیدگاه اهل سنت صفحه 151

3. اقوام و مللی که اسلام را پذیرفته بودند؛ نوعاً دارای سابقه فکری و علمی بودند و همچون نژاد ایرانی، که از همه سابقه ای درخشان تر داشت، و مصری و سوری، از مردمان مراکز متمدن آن روز به شمار می رفتند.

این افراد به منظور درک عمیق تعلیمات اسلام، به تحقیق و جستجو و تبادل نظر می پرداختند.

4. تسامح دینی یا همزیستی مسالمت آمزی با غیر مسلمانان، به ویژه همزیستی با اهل کتاب را تحمل می کردند و این را بر خلاف اصول دینی خود نمی دانستند.

در آن زمان اهل کتاب مردمی دانشمند و مطلع بودند و مسلمانان و نیز با آنان بر خورد علمی داشتند و این خود زمینه بحث و بررسی و مناظره را فراهم کرد.(1)

برخورد فرق و مذاهب

عصر امام صادق7؛ عصر برخورد اندیشه ها و پیدایش فرق و مذاهب مختلف نیز بوده است که در اثر برخورد مسلمین با عقاید و آرای اهل کتاب و نیز دانشمندان یونان شبهات و اشکال های گوناگونی پدید آمده بود.

در آن زمان فرقه هایی همچون معتزله، جبریه، مرجئه، غلات، زنادقه، مشبّهه، مجسّمیه، تناسخیه و امثال آنها پدید آمده بودند که هر کدام عقاید خود را ترویج می کردند.