فضایل ائمه اطهار علیهم السلام از دیدگاه اهل سنت صفحه 244

غیبت صغری و کبری

حضرت مهدی دو دوره غیبت، «غیبت صغرا» و «غیبت کبرا»، داشت که غیبت صغرا از سال 260 هجری، سال شهادت امام یازدهم، تا سال 329، سال درگذشت آخرین نایب خاص امام، یعنی حدود 69 سال بود.

در دوران غیبت صغرا، ارتباط شیعیان با امام به کلی قطع نبود و آنان به گونه ای خاص و محدود با امام ارتباط داشتند. بدین معنا که در طول این مدت، افراد مشخصی، که ذکرشان خواهد آمد، به عنوان نایب خاص با آن حضرت در تماس بودند و شیعیان می توانستند به وسیله آنان مسایل و مشکلات خویش را به عرض امام برسانند و توسط آنان پاسخ دریافت کنند و حتی گاه به دیدار امام نایل شوند.

از این رو می توان گفت در این مدت امام هم غایب بود و هم حاضر.

این دوره را می توان دوران آماده سازی شیعیان برای غیبت کبری دانست که طی آن ارتباط شیعیان با امام حتی در همین حد نیز قطع شد و مسلمانان موظف شدند در امور خود به نایبان عام آن حضرت، یعنی فقهای واجد شرایط و آشنا به احکام اسلام، رجوع کنند.

اگر غیبت کبرا یک باره و ناگهانی رخ می داد، ممکن بود موجب انحراف افکار شود ذهن ها آماده پذیرش آن نباشد.

امکان ارتباط نایبان خاص در دوران غیبت صغرا و نیز شرفیابی برخی از شیعیان به محضر آن حضرت در این دوره مسئله ولایت و حیات آن حضرت