- مقدمه استاد انصاری بویراحمدی 1
- چکیده 1
- شیعه و تاریخ 7
- پیشینه تاریخی بحث 9
- 1. تشیع در لغت 11
- فصل اول: تعاریف 11
- اشاره 17
- 1 - 3 تشیع سیاسی 17
- 2 - 3. تشیع عقیدتی 19
- 3 - 3. تشیع حُبّی 20
- 4 - 3. تشیع دینی و فرهنگی 20
- اشاره 21
- اشاره 22
- الف) گروه اول 22
- 1. جریانات بعد از سقیفه 22
- 2. ظهور شیعه در زمان قتل عثمان 23
- 3. بعد از جنگ جمل 24
- 4. بعد از جنگ صفین 25
- 5. ظهور تشیع بعد از شهادت حسین بن علی 25
- 6. تشیع متأثّر از افکار ابن سبا 26
- 7. تأثر تشیع از افکار فارسیان 28
- عوامل تشیع ایرانیان از دیدگاه اهل سنت 29
- 1. ارتباط سببی با ایرانیان 29
- 2. تناسب آرا بین شیعه و ایرانیان 33
- ب) گروه دوم 34
- قول حق و نظریه محقق 37
- اشاره 39
- فصل اول: قیام های علویان در عصر امویان 39
- 1. قیام زید 41
- 2. قیام یحیی بن زید 43
- 4. قیام زید و نظر امام صادق 45
- 5. آرا و عقاید زیدیه 49
- 6 . امامت از دیدگاه زیدیّه 52
- 1. قیام محمد نفس زکیه 55
- اشاره 55
- امام صادق و نفس زکیه 56
- 2 قیام ابن طباطبایی حسنی 58
- 4. قیام یحیی بن حسین (زیدیان یمن) 59
- امام هفتم و شهید فخ 62
- آثار و برکات این قیام ها در گسترش تشیع 64
- 1. ورود مسلمانان به طبرستان 67
- اشاره 67
- 2. مقابله قدرت های محلی با اعراب 68
- 3. ورود نخستین علویان به طبرستان و دیلم 70
- الف: قیام حسن بن زید (داعی کبیر) و تشکیل دولت مستقل شیعی در طبرستان 72
- ب. منش و روحیات حسن بن زید 76
- ج. محمد بن زید و تشکیل دولت 78
- د. طبرستان بعد از شهادت داعی محمد بن زید 80
- 1. تحولات فرهنگی دوره علویان 81
- ه-. تحولات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی در این دوره 81
- 2. تحولات سیاسی و اجتماعی 83
- 4. آثار این قیام ها در گسترش تشیع 87
- دلایل اهمیت علویان طبرستان در ایران 88
- اشاره 89
- 1. موقعیت جغرافیایی گیلان 89
- فصل اول: چگونگی ورود اسلام به گیلان 89
- کوچصفهان 94
- فومن 95
- لاهیجان 95
- رانکو 96
- 2. گیلان قبل از اسلام 97
- 3. گیلان در دوره اموی 100
- 4. گیلان در دوره عباسیان 101
- اشاره 102
- 5. ورود علویان به گیلان (و قیام آن ها) 102
- الف. قیام حسن بن علی (اطروش) 103
- ب. حکومت حسن بن علی 104
- د. تأثیرات قیام حسن بن علی در گسترش تشیع در گیلان 109
- ه-. قیام داعی صغیر 110
- و. روحیات داعی صغیر 111
- علل و عوامل گسترش تشیع در طبرستان و دیلم 112
- ز. علویان مدعی حکومت قبل و بعد از داعی صغیر 113
- 6. مذهب علویان در گیلان (ناصر و داعی صغیر) 115
- اشاره 118
- الف. دیلم خاستگاه آل بویه 118
- 1. عوامل زمینه ساز دولت آل بویه 118
- ب. ظهور آل بویه و به قدرت رسیدن آن ها 119
- معز الدوله (احمد بن بویه) 125
- د. موضع گیری دیلمیان و ترکان با آن ها 127
- اشاره 129
- الف. احیای شعائر شیعه 132
- ب. داشتن وزرای شیعه 135
- ج. رابطه آل بویه با علمای شیعه 135
- اشاره 138
- 1. نسب آل کیا 138
- 2. زمینه های تأسیس دولت آل کیا 139
- 1 - 3. خاندان موید بالله 140
- 3 - 3. خاندان ناصروند 141
- 2 - 3. خاندان هزار اسبی 141
- 5 - 3. خاندان اسحاق 142
- شخصیت سید قوام الدین مرعشی 143
- 1 - 5. امیر کیا بن حسن کیا 145
- 2 - 5. سید علی کیا بن امیر (769 - 791ق) 145
- 5. فرمانروایی سادات کیایی 145
- 3 - 5. سید هادی کیا بن امیر (791 - 797ق) 149
- 4 - 5. سید حسین کیا بن علی (797 - 798ق) 150
- 7 - 5. سید ناصر بن امیر سید محمد (833 ه-.ق) 151
- 6 - 5. سید حسین کیا (دومین دوره حکومت 829 - 833 ه-.ق) 151
- 9 - 5. سلطان حسین کیا (فرزند کوچک سید علی کیا 833 ق) 152
- 10 - 5. کارکیا ناصر کیایی امیر سید محمد (دومین دوره حکومت 833 - 850 ه-.ق) 152
- 13 - 5. سلطان حسن بن سلطان محمد (909 - 911ق) 154
- 14 - 5. سلطان احمد خان بن حسن (911 - 940ق) 154
- 15 - 5. کارکیا علی بن سلطان احمد خان (940 - 941ق) 155
- 17 - 5. خان احمد خان بن کارکیا، سلطان حسن (943 - 975 ه-.ق) 156
- 6. خدمات دولت آل کیا 158
- اشاره 158
- نام برخی از دانشمندان و علمای دربار آل کیا 159
- الف. فرهنگی و مذهبی 159
- اشاره 164
- 1. زمینه های ارتباط آل کیا با صفویان 165
- 3. خان احمد خان و صفویان (شاه طهماسب) 169
- عوامل مهم سقوط حکومت خان احمد در زمان شاه عباس 171
- 4. تحولات مذهبی در گیلان در عهد دولت صفویان 172
- فرمانروایان سادات گیلانی 172
سپس در الابواء واقع در همسایگی مدینه، با عنوان مهدی بیعت کردند((1)) و بر اساس تفاهم های به عمل آمده، آن شخص نامعلوم و موعود همان باشد که می بایست به خلافت می رسید اما عباسیان که از این شعار، پوششی برای دستیابی به مقاصد خویش استفاده کرده بودند، خلافت را به نام خویش رقم زدند و تیغ آخته خویش را از دل امویان برداشته و بر گردن علویان در کشیدند.
امام صادق و نفس زکیه
بنابر به نقل ابوالفرج اصفهانی در جریان بیعت علویان و عباسیان با نفس زکیه از عباسیان داود بن علی، ابراهیم امام، صالح بن علی، منصور و سفاح حاضر بودند.((2))
زمانی که در آن محل از امام صادق علیه السلام سخن به میان آمد، عبدالله بن حسن پدر نفس زکیه گفت: «لاترید جعفراً فاِنّا تخافُ ان یفسد علیکم امرکم»؛ حضور جعفر در این جا لزومی ندارد؛ زیرا او کار شما را خراب می کند.
زمانی هم که امام علیه السلام مخالفت خود را با قیام آن ها اعلام کرد، عبدالله بن حسن این عمل او را حمل بر حسادت کرد.((3))
فاصله زمانی آغاز خلافت عباسی (132ق) تا قیام نفس زکیه (145ق) مدت طولانی و خوبی بود که وی به تبلیغات ضد عباسیان پرداخته و هواداران بسیاری از مردم و اشراف و بزرگان مکه و مدینه را به خویش متمایل کند و جمع کثیری از بنی هاشم با او بیعت کرده
1- ([1]). همان، ص 52؛ مقاتل الطالبیین، ص 209 و 256.
2- ([2]). همان، ص 208، 253 و 178.
3- ([3]). همان، ص 141 و 140؛ تاریخ طبری، ج 7، ص 302؛ عز الدین، سیره و قیام زید بن علی، ص 75 به نقل از الارشاد، ص 277 و 276.