نسل کشی سادات و مسلمان شیعه صفحه 24

ص:51

1- (1) امالی، شیخ صدوق، ص 369.
2- (2) اگر احیاناً سیدی هم بد بود، کار بدش را دوست نمی داریم، ولی خودشان را به خاطر انتسابشان به پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دوست می داریم؛ ر. ک: تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ذیل آیه 41 سوره انفال؛ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج 2، ذیل آیه 31 سوره آل عمران؛ فضایل السادات، سید محمد اشرف (فرزند مرحوم محقق داماد)، 1339 ه. ش.
3- (3) علم النسب، محمدرضا مامقانی، جزء اول، ص 144 و جزء دوم، ص 104؛ ر. ک: فرهنگ کوثر، غلامرضا گلی زواره، ش 81.
4- (4) ر. ک: الملل و النحل، محمد بن عبدالکریم الشهرستانی؛ شیعه شناسی مقدماتی، محمدعلی شمالی؛ فرهنگ شیعه، محمد خطیبی و دیگران.

برپایه باور شیعه، اصول دین، پنج گانه است و علاوه بر سه اصل توحید، نبوت و معاد، به دو اصل دیگر، یعنی عدل و امامت نیز باور دارند. اصل عدل بین شیعیان و معتزله تا حدی مشترک است و اصل امامت، ویژه این مذهب است. همچنین شیعیان همان قرآنی را که در دست تمام مسلمانان است، می خوانند و پیروی از سنت حضرت محمد صلی الله علیه و آله را واجب می دانند.

باور به ظهور یا بازگشت منجی و موعود، در بیشتر فرق اسلامی و همچنین دیگر ادیان، روشن و غیرقابل کتمان است. این باور در تشیع نیز بسیار پررنگ است. شیعه امامیه معتقدند که منجی آخرالزمان، امام دوازدهم شیعیان، حجت بن الحسن العسکری علیه السلام است. از نظر شیعه، حکومت تنها از آنِ خداست و هر حاکمی که از جانب خداوند حکم نکند و فرمانش حق نباشد (غیر معصوم)، لزوماً به باطل حکم کرده و طاغوت است؛ چراکه بعد از حق چیزی جز باطل نیست و مخالفت با آن واجب است؛ مگر از باب تقیه. در نگاه شیعیان، خداوند در تمامی زمان ها یک نفر را به عنوان امام و سرپرست الهی قرار داده است و زمین هرگز از «حجت» خالی نیست. اما این رهبران الهی، تنها زمانی دست به تشکیل حکومت می زنند که اقبال و خواست عمومی برای این امر وجود داشته باشد. نظریه ولایت فقیه که برخی فقهای شیعه آن را مطرح کرده اند، ناظر به زمان غیبت بوده و تحت عنوان نایب الامام پذیرفته می شود.

مسلمانان شیعه در کنار همکیشان سنی خود در ایجاد و توسعه تمدن اسلامی نقش داشتند؛ به طوری که بسیاری از دانشمندان و فلاسفه بزرگ اسلامی نظیر ابوعلی سینا، سهروردی و ملاصدرا از مسلمانان شیعه بوده اند.

شیعیان، در طول تاریخ، موفق به تأسیس ده ها سلسله خلافتی و حکومتی و دولت مستقل بزرگ و کوچک شده اند. مسلمانان شیعه با مسلمانان اهل تسنن، قرن ها در یک تاریخ و جغرافیای مشترک، به نام جهان اسلام، زیسته اند و هم اکنون نیز بخش قابل