نسل کشی سادات و مسلمان شیعه صفحه 69

ص:96

1- (1) انساب الاشراف، احمد بن یحیی، بلاذری، ج 1، ص 586؛ الامامه و السیاسه، ابن قتیبه، ج 1، ص 14؛ تاریخ الامم و الملوک، ج 2، ص 308 و ج 3، ص 208؛ مروج الذهب، علی بن حسین مسعودی، الجمل، محمد بن محمد مفید، ص 59.
2- (2) تاریخ الامم والملوک، ج 2، ص 619؛ المعجم الکبیر، طبرانی، ج 1، ص 62؛ لسان المیزان، ابن حجر عسقلانی، ج 4، ص 219؛ عقد الفرید، ج 28، ص 322 و ج 3، ص 163؛ الامامه و السیاسه، ج 1، ص 13؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 1، ص 134 و ج 2، ص 19؛ اثبات الوصیه، مسعودی، ص 123؛ سیر اعلام النبلاء، ج 15، ص 578؛ میزان الاعتدال، ذهبی، ج 1، ص 139؛ الوافی بالوفیات، صفدی، ج 6، ص 17؛ فرائد السمطین، الحمویی الجوینی الشافعی، ج 2، ص 35؛ کنزالعمال، ج 5، ص 631.
3- (3) انساب الاشراف، ج 1، ص 589؛ العقد الفرید، ابن عبدربه، ج 4، ص 260؛ الاحتجاج، طبرسی، ج 1، صص 94، 127؛ الامام علی بن ابی طالب، عبدالمقصود عبدالفتاح، ج 1، ص 153.
4- (4) حضرت در این باره فرمود: «تنها چیزی که نگرانم کرد، شتافتن مردم به سوی فلان شخص بود که با او بیعت کردند. من دست باز کشیدم، تا آنجا که دیدم گروهی از اسلام بازگشته، می خواهند دین محمد صلی الله علیه و آله را نابود سازند. پس من ترسیدم که اگر اسلام و طرفدارانش را یاری نکنم، رخنه ای در آن بینم یا شاهد نابودی آن باشم که مصیبت آن بر من سخت تر از رها کردن حکومت بر شماست»؛ نهج البلاغه، نامه 53، ترجمه محمد دشتی، ص 348.

دلیل حمایت از جانشینی حضرت علی علیه السلام از دادن زکات به او خودداری کردند و بعضاً نیز با اجازه ای که پیش تر از پیامبر صلی الله علیه و آله داشتند، زکات را بین مستمندان قبیله خود تقسیم کردند.(1) ولی آن قبایل، به دلیل حمایت از جانشینی حضرت علی علیه السلام، بی گناه قتل عام شدند. برخورد همراه با قساوت سپاهیان خلیفه اول با این قبایل، اولین کشتار جمعی شیعه را در تاریخ رقم زد که به دو مورد برجسته آن اشاره می شود:

1. قتل عام قبیله بنی یربوع

مسکن این قبیله نزدیک عراق، و رئیس آن، مالک بن نویره تمیمی، معروف به ابوالفصیل بود که از اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به شمار می رفت. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دستور داد که او نماینده پیامبر صلی الله علیه و آله در قبیله خودش باشد. وی در زمان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله زکات و صدقات را جمع می کرد و به مدینه می فرستاد.(2) بعد از رحلت نبی اکرم صلی الله علیه و آله، مالک بن نویره در روز جمعه ای وارد مدینه شد و ابوبکر را بر منبر پیامبر صلی الله علیه و آله مشاهده کرد. با تعجب پرسید: «وصی رسول خدا صلی الله علیه و آله که به موالات او امر شده بودم، چه کرد؟» به او گفتند: «ای اعرابی! اتفاق دیگری بعد از آن افتاد». مالک گفت: «سوگند به خدا! اتفاقی نیفتاده، بلکه شما به خدا و رسول صلی الله علیه و آله خیانت کردید». سپس رو به خلیفه اول کرد و گفت: «چه کسی تو را بالای این منبر برده، درحالی که وصی رسول خدا صلی الله علیه و آله نشسته است». ابوبکر فرمان اخراج او را از مسجد داد و بعد از آن واقعه به صورت پنهانی دستور قتل او را به خالد بن ولید داد؛ با هجوم خالد به قبیله مالک بن نویره او و نوزده تن از افراد قبیله اش قتل عام شدند.(3)

طبری و ذهبی در حوادث سال 11 هجری تصریح به عدم ارتداد مالک بن نویره و