نسل کشی سادات و مسلمان شیعه صفحه 699

ص:726

ایده های جماعت اسلامی فروکش کرد. بنابراین هرجا که انسداد شکل گرفت حتی دموکراتیک ترین گرایش ها نیز رادیکال می شوند.

به نظر فیرحی مسئله مهم دیگر، جهانی شدن رادیکالیزم است؛ مثلاً در کشورهای خاورمیانه، رادیکالیزم خصلت درد مزمن دارد و مفهوم این درد نیز بدین معناست که هر جا این درد معالجه شود، به جای دیگری مهاجرت می کند که شرایط برای آن مساعدتر باشد؛ برای مثال زمانی که افغانستان معالجه شود، بخش های رادیکال به سوریه مهاجرت می کنند و زمانی که مصر معالجه شود، این بیماری به کشورهایی نظیر لیبی منتقل می شود. تحلیلی که می توان در این باره گفت این است که تا زمانی که کشورهای اسلامی نتوانند مدیریت دموکراتیکی نسبت به افراطگرایی مذهبی داشته باشند، این افراطگرایی به سمتی حرکت خواهد کرد که در آنجا انسداد وجود دارد. از طرف دیگر این خصلت پاتولوژیک، به هر منطقه ای که نفوذ می کند، ادبیات آنجا را می گیرد و در حال حاضر به دلیل آن که در هلال سبز شیعی قرار گرفته، به نزاع شیعه و سنی دامن زده است. بر پایه این دیدگاه، مشکل اصلی که به نزاع شیعه و سنی و کشتار جمعی شیعه دامن می زند، استبداد حاکم است که با ایجاد انسداد سیاسی، جامعه را به سمت افراطگرایی پیش می برد و در صورت حل مشکل استبداد و رفع تبعیض و انسداد سیاسی و ایجاد شرایط مردم سالاری دینی، جوامع اسلامی شاهد خشونت مذهبی و قتل عام اقلیت شیعه به دست اکثریت سنی نخواهند بود.(1)

ب) تجاوز، اشغال و جنگ داخلی

معمول تجاوزات و اشغال نظامی موجب تلفات انسانی فراوان شده و اشغالگران چه