نسل کشی سادات و مسلمان شیعه صفحه 702

ص:729

نمایندگان جامعه یهودیان مصر و خانواده آن شخص یهودی ترتیب می داد و به عناوین مختلف عذرخواهی می کرد. اما نسبت به قتل فجیع حسن شحاته و تعدادی دیگر از مسلمانان شیعه این کشور، تنها به صدور بیانیه محکومیت اکتفا کرد. طبعاً این عدم حساسیت دولت اخوانی وقت مصر در مقابل ناامنی مذهبی در این کشور باعث شد بخش عمده ای از مردم مصر، به پیوستن به جنبش تمرد تشویق شوند و زمینه را برای استفاده نظامیان از فرصت و متعاقب آن کودتا و سرنگونی دولت اخوانی فراهم سازند.

2. علل اقتصادی

اشاره

رسیدن به اهداف اقتصادی، یکی از مهم ترین علل قتل عام شیعیان در طول تاریخ بوده است. به طور مثال حاکمان بنی امیه سرزمین های حاصل خیز عراق را بوستان جوانان خود می خواندند و از اینکه آن سرزمین محل سکونت شیعیان باشد، خشمگین می شدند. لذا علاوه بر نسل کشی سادات و شیعیان عراق، به مهاجرت اجباری آنها از بین النهرین اقدام کردند؛ به طوری که تنها زیاد بن ابیه، پنجاه هزار خانوار شیعه را از کوفه و عراق به مناطق کویری و شرق ایران نظیر خراسان تبعید کرد.(1)

در دوره های تاریخی دیگر نیز همین وضع ادامه داشت؛ برای مثال، یکی از عوامل مهم قتل عام شیعیانِ اسوان مصر به دست صلاح الدین ایوبی را طمع او و برادرش در مصادره اموال شیعیان آن منطقه دانسته اند. همچنین قتل عام شیعیان هزاره نیز توسط عبدالرحمان خان جلاد دقیقاً برای دستیابی به مناطق و زمین های حاصلخیز آنها بود. همچنین هجوم هر ساله طوایف ازبک، در فصل برداشت محصول، به شهرها و قصبات شیعه نشین خراسان بزرگ هدف اقتصادی داشت؛ که با بهانه های مذهبی همراه می شد. عثمانی ها هم که برای غارت، به مناطق شیعه نشین ایران، عراق و سوریه حمله می کردند