دانستنیهای شیعه صفحه 226

1 . نظریه نظام سیاسی مشروط اسلامی؛

2 . نظریه جمهوری اسلامی (مبتنی بر ولایت فقیه)؛

3 . نظریه ولایت امّت؛

نظریه نخست با تکیه بر تقیّه و

محرومیت شیعه از نظام سیاسی مشروع در دوره غیبت طرّاحی و توصیه شده است ، لیکن دو نظریه اخیر با فرض وجود نظام سیاسی مشروع در غیبت کبرا تولید شده و توسعه یافته اند . همچنین دو نظریه اول در ایران تجربه شده و خاستگاه اولیه نظریه سوم فرهنگ و شرایط عمومی لبنان است .

پی نوشت ها

1 . محمد حسین آل کاشف الغطاء ، اصل الشیعه و اصولها ، بیروت ، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات ، 1993/1413 ، ص 68 .

2 . ناصر بن عبدالله علی الغفاری ، اصول مذهب الشیعه الامامیّه الاثنی عشریه ، عرض و نقد ، قاهره ، بی نا ، 1994 / 1415 ، المجلد الثانی ، ص 653 .

3 . آل کاشف الغطاء ، همان ، ص 68-69 .

4 . همان ، ص 61 .