دانستنیهای شیعه صفحه 4

-23

(24)(25)(26)

(27)(28)

ب . معنای اصطلاحی خاصّ

اصطلاح «شیعه علی علیه السلام » به طور خاص ، بر پیروان مذهب تشیع در برابر پیروان مذهب تسنّن اطلاق می گردد و ایشان کسانی اند که معتقد به امامت منصوص و بلافصل علی علیه السلام و فرزندان او ، پس از رسول اکرم صلی الله علیه و آله می باشند . (29) در این رابطه باید دانست که شیعه به این معنای خاص ، شامل سه فرقه عمده بوده است : 1 . امامیه (دوازده امامی)؛ 2 . زیدیه؛ 3 . اسماعیلیه .

افزون بر این سه گروه ، فرقه چهارمی به نام «غلات» نیز خود را شیعه می نامیده اند . (30) البته سایر شیعیان ، به ویژه امامیه ، بر این باورند که غلات به علت افکار غالیانه و مشرکانه خود به گونه ای که در امامت تا حدّ ربوبیّت غلوّ می کنند نه تنها شیعه نیستند ، بلکه اساسا مسلمان نیز نمی باشند . (31)

(32)(33)(34)(35)(36) (37)(38)(39)(40)(41)

3 . اصطلاحات مترادف با «تشیع»

در طول تاریخ تشیّع و در گستره مناطق گوناگون جغرافیایی که شیعیان حضور داشته اند ، چندین اصطلاح ، به عنوان نام هایی جایگزین و مترادف با «تشیّع» پدیدار و رایج گردیده است . در این بخش از نوشتار ، برخی از آن نام ها مورد بررسی اجمالی قرار می گیرد . اما پیش تر ، باید به

دو نکته توجه شود : نخست ، آن که اصطلاحات مورد سخن در این جا ، تنها برخی از اصطلاحات مترادف با تشیّع است و سزاوار است که در این زمینه ، با توجه به دو بستر «تاریخ» و «جغرافیا» ، جستاری کامل به عمل آید . دوم ، این که چند اصطلاحی که در این جا به اجمال شناسایی شده است ، اصطلاحاتی است که به طور نسبتا چشمگیر در تاریخ تشیّع حضور داشته است و به جز این ها ، بسیاری اصطلاحات کلامی مربوط به فرقه های مختلف شیعی وجود دارد که در مجالی دیگر بایسته بررسی خواهد بود . (42)