دانستنیهای شیعه صفحه 93

کسانی که هجرت کرده و از دیار خود رانده شده و در راه من اذیت شده اند و جهاد کرده و به شهادت رسیده اند ، لغزشهایشان را پوشیده ، و آنان را به باغهایی که نهرها از پایین آنها جاری است وارد می کنم ، این پاداشی از خداوند است ، و بهترین پاداش نزد خداست .

آنگاه امام باقر علیه السلام اشاره به زید کرد و گفت : «سوگند به خدا او از مصادیق این آیه است . (8)

ابو الفرج اصفهانی از عبد الله بن جریر نقل کرده که وی

دیده است که جعفر بن محمد رکاب زید را می گرفت و آنگاه که بر مرکب می نشست ، لباس وی را می آراست . (9)

اگر این گفته درست باشد ، بیانگر این است که امام صادق علیه السلام عموی خود را گرامی می داشت ، و حرمت او را که در سن ، بزرگتر از وی بود ، به سان پدر نگه می داشت . (10)

از برخی روایات به دست می آید که قیام زید مورد رضایت و تایید امام صادق علیه السلام بوده است ، چنانکه وقتی با امام صادق علیه السلام درباره قیام خود مشورت کرد ، امام علیه السلام به او فرمود : «ای عمو ، اگر خشنودی که کشته شوی و بدنت را بردار بیاویزند ، پس این کار را بکن » . و آن گاه که زید از نزد او می رفت ، امام صادق علیه السلام فرمود : «وای بر کسی که فریاد یاری خواهی او را بشنود و او را یاری نکند» . (11)

گرچه در احادیث شیعه روایاتی نیز دال بر نکوهش زید یافت می شود ، ولی این روایات از نظر سند قابل اطمینان نیستند ، و از نظر عدد نیز تعداد روایات مدح بیش از روایات ذم است . از این رو ، محققان روایات ذم را مردود دانسته اند .

استادان و شاگردان زید

همان گونه که قبلا یادآور شدیم ، زید قبل از هر فرد دیگر ، از پدرش امام زین العابدین علیه السلام علم دین را آموخت ، و پس از آن از برادرش امام باقر علیه السلام کسب دانش نمود ، ولی علاوه بر آنان از افرادی چون ابان بن عثمان ، عبید الله بن ابی رافع و عروه بن زبیر نیز کسب

دانش کرده است ، اما فرضیه علم اندوزی او از واصل بن عطا ، که برخی چون احمد امین مصری و دیگران مطرح کرده اند ، ثابت نشده و بعید به نظر می رسد ، زیرا واصل از نظر سن ، کوچکتر و یا با او هم سن بوده است .