فقهای نامدار شیعه صفحه 117

مکتب پربار فقهی شهید اول ، از برکت و رشد و بالندگی برخوردار می باشد ، ازآن رو که نفحات رحمانی شهادت ، به تمام آثار و مآثر او نیز وزیده است و همانند خودشهدای راه حق ، آنها را نیز جاودان و پایدار ساخته است ، جایی که قرآن می فرماید :

«گمان مبر آنان که در راه خدا کشته شده اند ، مرده اند ، بلکه زندگان و برخورداران ازنعمتهای الهی هستند . » (2) این نسیم رحمت و شبنم نعمت و عنایت رحمانی به شاگردان و پرورش یافتگان مکتب آن شهید عالی مقام

نیز تسری کرده است . شاگردان بنام و فقهای خدمتگزار و کتابهای سودمند و نافع فقهی با الهام از حوزه درسی آن شهیدعالیقدر برخاسته اند که مقداد بن عبد الله بن محمد بن حسین بن محمد سیوری حلی اسدی ، یکی از آن نمونه های برجسته برخاسته از این مکتب می باشد . او در تکمیل وتنقیح مبانی فقهی استاد ارجمند خویش ، به شرح و توضیح کتاب القواعد»پرداخت وکتاب فضل القواعد»را در شرح آن کتاب بزرگ ، به رشته تحریر درآورد و شرحی نیزبر«الفیه استاد نگاشت . (3) و کنز العرفان او که هم اکنون نیز مورد استناد و بهره گیری فقهای عظام می باشد ، از آثار ماندگار اوست که بر اساس تفسیر فقهی آیات الاحکام قرآن ، استوار و تنظیم و تحریر گشته است . آن چنانکه در شرح کتاب مختصر نافع ، محقق حلی کتاب التنقیح الرائع را نگاشت و کتاب نهج المسترشدین را نیز در اصول دین در سال 792 پایان برده است .

گفتار بزرگان در حق او

1- گفتار صاحب ریاض

مرحوم میرزا عبد الله افندی اصفهانی درباره او گوید :

«شیخ جمال الدین مقداد بن عبد الله . . . سیوی حلی اسدی ، عالم فاضل محقق ومدقق توانا بوده است . شیخ یوسف الدین شغرابی از او روایت می کند . او رساله اربعین دارد که برای فرزندش عبد الله تالیف نموده است . من آنرا در شهر اردبیل باخط خود مقداد دیده ام که اجازه خود را هم در آن نگاشته بود و تاریخ فراغت از تالیف آن ، روز جمعه ، 11 جمادی الثانی سال 794 هجری بوده است . . . » (4)

2-گفتار صاحب روضات

مرحوم خوانساری می نویسد : «او عالم فاضل محقق مدققی است که از استادش محمد بن مکی عاملی ، شهید اول روایت می کند و فراغت او از کتاب نهج المسترشدین در سال 792 بوده است . کتاب التنقیح او متین ترین متن فقهی و وزین ترین کتاب فقه استدلالی است که عالی و دانی ، کامل و مبتدی می تواند از آن بهره گیرد . در آن کتاب به برخی از اشتباهات ابن جوزی مشهور پرداخته است و به مناسبت ایام بیض که ابن جوزی گفته است ، از آن نظر«ایام سفید»گفته شده است که شبهای آن درخشان است . اظهار داشته است این یک اشتباه است ، بلکه ایام و روزها همه اش سفید ودرخشان می باشد ، بلکه از آن نظر ایام بیض گفته شده است که عرب هر سه شب از ماه را با یک نام می نامند ، پس در واقع ماه را به ده نام زیر تقسیم می کنند ، به این ترتیب :

«غرر ، نقل تسع ، عشر ، بیض ، درع ، ظلم ، جناد ، داد و محاق غرر