فقهای نامدار شیعه صفحه 264

2- و3-آیه الله آقای سید مصطفی کاشانی ، و فرزند برومندش آیه الله سیدابو القاسم کاشانی

4-آیه الله سید محمد تقی خوانساری

5- و6- آیه الله شیخ مهدی خالصی و فرزند ارجمندش ، مرحوم شیخ مهدی خالصی زاده

7-آیه الله شیخ محمد باقر زنجانی

که هر یک در رهبری نهضت اسلامی پایه گذاری شده توسط میرزای دوم ، نقش حساس و تاریخ سازی به عهده داشتند .

آنان هفته ها و ماهها در مناطق کوهستانی عراق که سنگر مجاهدین اسلامی بود ، در اطراف بصره ، مزیرعه ، در حومه قرنه ، عماره ، ناصریه ، کوت و قصیبه که در حوزه شهر بغداد واقع است ، به دفاع در مقابل نیروهای انگلیسی و مبارزه با نیروهای مهاجم پرداختند و از کشور اسلامی عراق حمایت و پاسداری کردند . حمایت آنان در حقیقت تنها حمایت از یک کشور اسلامی نبود ، بلکه حمایت از سنگر اسلام بود

، چرا که رهبران ملل اسلامی آشکارا دریافته بودند که اگر استعمارگران غرب در یک سنگرموفق شوند و مردم یک نقطه مسلمان نشین را تحت استعمار و استثمار درآورند ، درصدد هر چه بیشتر گسترش دادن متصرفات خود بر آمده ، قدم به قدم پیش خواهندرفت و سلطه استعمارگرانه خود را در سایر کشورهای اسلامی نیز گسترش خواهند دادو بر این گونه در تضعیف کشورهای اسلامی و استضعاف ملل مسلمان ، حد و مرزی نخواهند شناخت . از این رو ، این رهبران بر آن بودند که در همان گام نخست ازپیشروی و پیشتازی استعمارگران جلوگیری کرده ، از دست اندازی آنان به حدود و ثغورکشورهای اسلامی و تسلط یافتنشان بر جان و زندگی سیاسی و اجتماعی و فردی مسلمانان ممانعت به عمل آورند .

شهیدان فضیلت

در آن جنگ خونین و پردامنه ، بسیاری از علماء مشهور و روحانیون طراز اول وپیشگام ، و رهبران مبارز و آگاه به خاطر شرکت مستقیم چهره به چهره در میدانهای کارزار ، ربت شهادت نوشیدند که یکی از آنان ، شهید راه حق ، آیه الله زاده یزدی بودکه در میدان جنگ به شهادت رسید و عده ای دیگر ، گروهی از روحانیون بودند که گرچه در میدان جنگ جان نسپردند ، ولی بر اثر صدمات و آسیبهایی که در میدان جنگ دیدند ، به بستر افتادند و چندی بعد ، بی آنکه از بستر برخاسته باشند ، به دنبال صدمات وارده بدرود حیات گفتند ، و از جمله این افراد ، یکی هم آیه الله سید مصطفی کاشانی ، پدر مرحوم آیه الله سید ابو القاسم کاشانی ، مبارز مشهور عصر پهلویهای خائن ، و یکی از بنیان گذاران نهضت اسلامی مردم

ایران در چهل ساله اخیر ، و از تلاشگران اندیشه حکومت اسلامی بود .