فقهای نامدار شیعه صفحه 270

یکی از سران انگلیس که در حدود سال 1333 موفق به ملاقات سید شده بود ، در این خصوص چنین می گوید :

«سید که بسیار پیر بود و عمامه کوچک سفیدی بر سر داشت(گویا در منزلشان عمامه کوچک سفیدی بر سر می بستند)و محاسن و ناخنهایش با حنای قرمز خیلی خوب رنگ شده بود و درخشندگی خاصی داشت ، بیرون آمد و با کمال سردی وبی اعتنایی به ما خوش آمد گفت و ما را روی حصیری که در بیرون اتاقش افتاده بود ، نزدیک خود نشاند . من متوجه تاثیر و نفوذ زیاد و حسن شهرت او بودم ، در خطوطصورت او قوه جاذبه ای وجود داشت و چشمانش خاکستری و خسته می نمود و دروجود نحیف و خسته او یک قدرت و نفوذ خارق العاده در حرکت ، و بیان او سحر آمیزبود که من کمتر در کشورهای اسلامی نظیر آن را دیده بودم . »و بعد می گوید : «سید باکمال وقار پاکت پول ما را به طرف ما پس زده و با عزمی راسخ گفت که هنوز موقع آن نرسیده است تا آنجا که

می گوید :

«من اطمینان حاصل کردم که با او نمی توان صحبت کرد و مقام عالی او قابل خرید و فروش نیست و بسیار خوشوقت است که در این باب با او صحبتی ننمائیم والبته چنین وضعی را در کشورهای مصر و حجاز که همه برای پول به دنبال ما می دوندنمی توان یافت . » (2)

فتوای او درباره جهاد با استعمار غرب

در آن هنگام که دولت ایتالیا فتوای خود را برای اشغال لیبی در شمال آفریقا به حرکت درآورده بود و مملکت ایران نیز از سوی همسایه شمالی در اشغال نیروهای روس ، و از جنوب مورد هجوم استعمار انگلیس بود ، آن مرحوم فتوای زیر را صادرکرد :

«بسم الله الرحمن الرحیم

در این ایام که دول اروپایی مانند ایتالیا به طرابلس غرب[لیبی]حمله نموده و از طرفی روسها شمال ایران را با قوای خود اشغال کرده اند ، و انگلیسیها نیز نیروهای خود را در جنوب ایران پیاده کرده اند و اسلام را در معرض خطر نابودی قرار داده اند ، بر عموم مسلمین از عرب و ایرانی واجب است که خود رابرای عقب راندن کفار از ممالک اسلامی مهیا سازند . و از بذل جان و مال در راه بیرون راندن نیروهای ایتالیا از طرابلس غرب و اخراج قوای روسی و انگلیسی از ایران هیچ فروگذار نکنند ، زیرا این عمل از مهم ترین فرایض اسلامی است تا به یاری خداوند دومملکت اسلامی از تهاجم صلیبیها محفوظ بماند . »

محمد کاظم طباطبایی

وفات او