فقهای نامدار شیعه صفحه 310

1- علمای معاصری ، ص 187 و 188 ، تالیف ملا علی واعظ خیابانی(ره)

2- در مورد شناخت تفصیلی شخصیت ایشان می توان به : آثار الحجه ، ج 1 ، ص 139- علمای معاصرین ، ص 288- گنجینه دانشمندان ، ج 1 ، ص 341- آئینه دانشوران ، ص 352- لغت نامه دهخدا ، ج 25 ، ص 365- انجم فروزان ، ص 138- مجله نور علم ، شماره 6 دوره دورم ، ص 100 تا 110 مقاله فاضل محترم آقای باقر بیدهندی مراجعه نمود .

45- آیه الله العظمی سید محمد تقی خوانساری (متولد 1305-متوفی 1371 ه . ق)

مقدمه

بیت یافتگان مکتب پربار حائری ، آیه الله العظمی حاج سید محمد تقی موسوی خوانساری(اعلی الله مقامه الشریف)می باشد که یکی از مشاهیر علماء وفقهای قرن چهاردهم هجری و زعیم بزرگ حوزه علمیه قم در آن مقطع خاص بوده است .

ولادت

ولادت با سعادت او در سال 1305 ه در خوانسار رخ داد در کنف عنایت حمایت پدر و حمایت مادر مهربان رشد و نمو را آغاز نمود و تحصیلات مقدماتی رادر زادگاه خویش به انجام رسانید تا اینکه در سال 1322 در سنین نوجوانی به عتبات عالیات رهسپار و در نجف اشرف در دروس آیات عظام : آخوند خراسانی و آیه الله یزدی صاحب العروه الوثقی شرکت ورزید پس از درگذشت آن بزرگان در دروس آیات عظام و بزرگوار شریعت ، آقا ضیاء الدین عراقی و آقا شیخ علی قوچانی حضور یافت ، تا واقعه ثوره عشرین عراق پیش آمد و او نیز همانند دیگر روحانیان مبارز به امر مطاع مرجع عالیقدر شیعه حضرت آیه الله العظمی میرزا محمد تقی شیرازی(میرزای دوم)پاسخ گفتند و با نیروهای مهاجم به مقابله و مدافعه پرداختند تا در سال 1333 از طرف مزدوران به هندوستان مستعمره وسیع بریتانیا تبعید گردید پس از سپری ساختن چهارسال دوران تبعید و گرفتاری در سال 1337 به زادگاه خود بازگشت ، و پس از اندکی توقف به اراک منتقل ، و در دروس مرحوم آیه الله حائری شرکت جست و همراه آن مرحوم بنا به دعوت مردم نیکوکار قم به حوزه علمیه قم مهاجرت و در تشکیل حوزه وحفظ و نگهداری آن تشریک مساعی نمود . پس از درگذشت زعیم و مؤسس حوزه ، همراه دو بزرگوار عالیقدر ، آیتین علمین : آیه الله حجت

و آیه الله صدر در دوران فترت ، تا آمدن آیه الله بروجردی ، در نگهداری و سرپرستی حوزویان و تربیت طلاب ومحصلین کمال سعی و کوشش خود را به کار گرفتند و چه بسیار از افاضل و مراجعی که از حوزه تربیت و سرپرستی آن مرجع عالیقدر فارغ التحصیل گردیده اند .

یکی از نویسندگان آن روز که تالیف خود را با حال و هوای آن روزگار به نگارش در آورده است و هنوز عطر ورایحه دوران طلبگی از کلمات و لغات آن استشمام می گردد ، درمورد فعالیت تدریسی آیه الله خوانساری درحوزه نوبنیاد حائری تحت عنوان جلسه درس آقا سید محمدتقی خوانساری چنین می نگارد :

«این دانشمندعالی مقدار ، نظر به آن فکر عمیق و نظردقیقی که دارندمی توان گفت حوزه درسشان مخصوص یک دسته از متبحرین فضلاء است و این محضر مقدس در منزل شخصی معظم له صورت پذیر است . » (1)