فقهای نامدار شیعه صفحه 36

10- رجال نجاشی ، ص 400 تا403 .

6- سید مرتضی علم الهدی (متولد 355-متوفی 436 ه . ق)

گفتار استاد

«سید مرتضی علم الهدی ، متولد 355 و متوفی 436 . علامه حلی او را معلم شیعه امامیه خوانده است . مردی جامع بوده است . هم ادیب بوده و هم متکلم و هم فقیه .

آراء فقهی او مورد توجه فقهاء است . کتاب معروف او در فقه ، یکی انتصار»است و دیگر کتاب جمل العلم و العمل . او و برادرش سید رضی ، (جامع نهج البلاغه)نزد شیخ مفید سابق الذکر تحصیل کرده اند . . . » (1)

ابو القاسم علی بن الحسین بن موسی ، مشهور به سید مرتضی علم الهدی ، نقیب طالبیان ، از نظر منزلت علمی و اعتبار فقهی در مرتبت بسیار والایی قرار دارد که کمترکسی در آن عصر به پایه آن نایل آمده است . او پیشوای فقهی ، متکلم و مرجع امامیه درعصر خویش ، پس از درگذشت استاد عالیقدرش شیخ مفید(م 413)بوده است .

وی در سال 355 در یکی از خانواده های محترم سادات بغداد به دنیا آمد که ازجانب پدر و مادر نسب بس شریفی داشت . نامش علی بن

حسین طاهر فرزند موسی فرزند محمد فرزند موسی و فرزند ابراهیم فرزند موسی فرزند امام جعفر الصادق علیهم السلام ، علوی هم موسوی ، نسب شریفش با پنج واسطه به حضرت امام موسی بن جعفر(ع)می رسد . کنیه اش علم الهدی و لقبش ذو الثمانین ، ابو الثمانین وذو المجدین و شریف سید مرتضی می باشد .

او یکی از بزرگان فقهای امامیه ، جامع علوم معقول و منقول در عصر خویش بوده و در ادبیات و فنون کلام و تفسیر سرآمد اقران بوده است و آنچنان در علوم اسلامی تبحر داشته است که او را مروج الذهب در راس قرن چهارم ، و یا مجدد مذهب در قرن مذکور نامیده اند .

او مدت سی سال امیر حاج و حرمین و نقیب الاشراف و قاضی القضات ومرجع تظلمات و شکایات مردم بوده است . علامه حلی در کتاب خلاصه درباره اوگوید :