فقهای نامدار شیعه صفحه 463

محض بهره گیری خوانندگان محترم ، عین آن توضیحات با کسب اجازه شفاهی ازمعظم له آورده می شود تا ابعاد خدمات این فقیه عالیقدر نسبت به جهان علم و دانش ومعرفت روشن شود و معلوم گردد این مشعلداران فقه و فقاهت چه خون دلهایی را درراه ترویج شریعت متحمل گردیده اند .

آثار فقهی معظم له

در زندگی این فقیه عالیقدر ، عشق و علاقه به تدریس و تالیف و تربیت استاد وفقیه ، بیش از هر خصوصیت دیگر جلوه گر است . از این رو می بینیم در این مدت 60سال(1350-1410 ه . ق)که قدرت و توانایی تدریس داشت ، صدها مجتهد مطلق که هر یک می تواند حوزه فقهی شیعه را اداره کند ، در دامن خود پرورش داده و هم اکنون گروهی از آنان در نجف و بلاد عراق و ایران و لبنان عهده دار وظایف سنگینی هستند وغالب آنان ، دروس استاد خویش را به رشته تحریر درآورده اند که شرایط ، اجازه طبع آنها را نداده است . اما در عین حال در قلمرو فقه و اصول از این استاد آثار فراوانی ، چه به قلم خود و چه به خامه شاگردانش منتشر شده است که بحق در تاریخ مرجعیت شیعه بی نظیر است و ما در اینجا به ذکر اسامی برخی از آنها می پردازیم :

1-التنقیح : نگارش آیه الله حاج میرزا علی غروی تبریزی(دامت برکاته) . وی درچندین جلد دروس استاد خویش را در مباحث مربوط به اجتهاد

و تقلید و طهارت وصلوه به رشته تحریر کشیده و تا کنون از آن 8 جلد چاپ شده و از خداوند بزرگ خواهانیم که او را به اتمام خدمت علمی خود موفق گرداند .

2-مستند العروه الوثقی : نگارش آیه الله شیخ مرتضی بروجردی(دامت برکاته) . این اثر نیز تقریر درس آیه الله خوئی به موازات کتاب پیشین(التنقیح)است ، ولی چون مباحث مربوط به اجتهاد و تقلید و طهارت به وسیله کتاب التنقیح منتشر شده بود ، وی نشر تقریر خود را از کتاب صلوه آغاز نمود و آن را در 5 جلد منتشر نموده است و همچنین مباحث مربوط به صوم را در 2 جلد و اجازه را در 1 جلد منتشر کرده است که مجموعا 8 جلد می شود .

3-معتمد العروه الوثقی : نگارش آیه الله سید رضا خلخالی(دامت برکاته) .

این فقیه بزرگ مباحث استاد خود در زمینه حج را در 5 جلد منتشر نموده است .

4-مستند العروه الوثقی : نگارش فرزند عزیز آیه الله العظمی خوئی ، آیه الله سیدمحمد تقی خویی که تقریرات درس والد بزرگوار خود را در نکاح در 2 جلد منتشرنموده است .

5-مبانی العروه الوثقی : باز فرزند دانشمند ایشان سید محمد تقی ، درسهای فقهی والد خود را در مساقات و مضاربه در 2 جلد به نام یاد شده منتشر ساخته است .