فقهای نامدار شیعه صفحه 47

در تاریخ ادبیات دکتر صفا ، به نقل از«کامل التواریخ ابن اثیر ، حوادث 499 آمده است :

«در محرم سال 445 ، بین شیعه و سنی بغداد اختلافاتی که از اواخر سال 444بروز کرده بود ، شدت گرفت و دسته هایی از ترکان نیز در تعصبات شرکت جسته ، درنتیجه بسیاری از خانه های محله کرخ بغداد که مسکن شیعیان بود و خانه های محلات دیگر طعمه آتش و با خاک یکسان شد . در سال 449 خانه ابو جعفر طوسی ، فقیه امامی در کرخ به باد غارت متعصبان رفت . » (4)

بعد از این حادثه اسفبار که ضایعات جبران ناپذیری به جهان علم وارد ساخت ، شیخ از بغداد خارج شده و به صورت متواری به نجف اشرف رسید .

«نجف اشرف در آن هنگام ده کوچکی بود که عده معدودی از شیعیان مشتاق ، در جوار بارگاه مولای متقیان امیر المؤمنین علی(ع)زندگی می کردند .

بعد از فروکش کردن خشم و طغیان جاهلان ، شیخ در

نجف اشرف حوزه علمیه ای تاسیس نموده که بزرگترین حوزه علمیه در میان شیعیان گردید . (5)

گفتار نجاشی

نجاشی(متوفی 450 ه . ق) ، معاصر او در شان شیخ می نویسد :

«ابو جعفر محمد بن حسن بن علی طوسی ، بزرگی از اصحاب ما ، ثقه ، عین ازشاگردان استاد ما ابو عبد الله(مفید)می باشد ، او تالیفاتی دارد . یکی از آنها«تهذیب الاحکام و آن کتاب بس بزرگی است ، و دیگری الاستبصار-النهایه-المفصح(درامامت)-ما لا یسع المکلف الاخلال به کتاب العده(در اصول فقه)-کتاب الرجال من روی عن النبی(ص)و عن الائمه(ع)-کتاب فهرست کتب الشیعه و اسامی المصنفین المبوسط(در فقه)-مقدمه ای در مدخل علم کلام-الایحاز(در ارث)-مساله فی العمل بخبر الواحد-کتاب ما یعلل و ما لا یعلل-کتاب الجمل و العقود-تلخیص الشافی(درامامت)-مساله فی الاحوال-کتاب التبیان فی تفسیر القرآن-شرح المقدمه-ریاضه العقول-تمهید الاصول ، و شرح جمل العلم و العمل . . . » (6)

گفتار حاج آقا بزرگ تهرانی