فقهای نامدار شیعه صفحه 5

واقعیتی انکار ناپذیر است که تاریخ در روزگار گذشته بیشتر با محورهای قدرت و لطنت حرکت کرده است . مستکبران و زورمداران و قدرتمندان مالی

و سیاسی ، بیشتر مورد بررسی و موشکافی قرار گرفته اند تا دانشمندان و رجال الهی و عناصرسازنده تاریخ . در صورتیکه ستون فقرات اجتماعی و اعتقادی مردم را چنین افرادبا تقوی و پرفضیلت تشکیل می دهند و جا دارد که در این محورها بیشتر مکث شود وشرح حال این الگوهای تربیت و آموزش ، بیشتر مورد بحث و بررسی قرار گیرند ، به ویژه از نظر تربیت و سازندگی نسل حاضر ، چون در زندگی این بزرگ مردان الهی ، تاثیرخاص و برکت شایان توجهی وجود دارد که می تواند در اعماق قلب پژوهنده بنشیند وشدیدا او را تحت تاثیر قرار دهد ، البته در راههای صحیح هدایت و تربیت و ایثار و درراه فضیلت و معنویت و انسانیت ، نه در راه ثروت و شهوت و قدرت .

نگاهی به کتابهای موجود

تاکنون تعداد محدودی از کتابهای تراجم و رجال در مورد این رجال فضیلت وتقوی به رشته تحریر درآمده است ، با همه ارج و اعتباری که دارند ، اغلب آنها ناظرجنبه های علمی و وثاقت یا اعتبار آنان از نظر روایت و نقل حدیث می باشد و فراگیرنده زندگی شخصیتهای مختلف از علما ، محدثین ، شعرا و ادبا بوده است و کمتر به صورت طبقه بندی صنفی بوده ، و اگر کتابی مانند«تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام ، تا حدودی این وظیفه را به عهده گرفته باشد ، این امر در اثر عربی بودن آن و فراگیرندگی آن نسبت به متکلمین ، ادیبان ، شاعران نمی تواند ایفا کننده این مسئولیت خطیر باشد ، در صورتی که این نوع بررسی ها میان اهل سنت فراوان صورت گرفته است . (8) از این رو تالیف کتابهای ویژه و خاص در هر صنف و قشر مطابق

طبع و ذوق اقشار مختلف ضرورت می نمود .

نگارنده ناتوان ، پس از انتشار کتاب یکصد سال مبارزه روحانیت و استقبال کم نظیری که از آن به عمل آمد ، (هر چند برخی از آن علاقه ها مربوط به شرایط روز وپیروزی انقلاب اسلامی بود)به این اعتقاد خود جازم گردید که جامعه ما نیاز شدیدی به شناخت تاریخ زندگی این چهره ها و بزرگان دارد و این علاقه و اشتیاق در برخورد بادانشجویان ، طلاب ، خطبا ، و فضلا کاملا محسوس و ملموس بود . از اینرو بر اساس این اعتقاد تصمیم گرفت این سیر مطالعاتی را در حد توان خویش تعقیب نماید و این رشته مطالعات را توسعه بخشیده و سیر مطالعاتی را در مورد فقها و علما تا دوران غیبت صغری ادامه دهد ، و به آن سرچشمه ولایت منتهی سازد . گاهی بازشناسی این چهره هارا به عنوان تکلیف درسی به برخی از دانشجویان واگذار نمود و خود نیز در جستجو وپی گیری این هدف ، جسته و گریخته چهره هایی را مورد بررسی و در مطبوعات کشوربه چاپ رساند ، تا اینکه در تعقیب این بررسی به طبقه بندی و تنظیم استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران و«آشنایی با علوم اسلامی رسید که تاحدودی تامین کننده این نیاز مهم بود . چون نوشته استاد(ره)دربرگیرنده شرح حال اجمالی 36 تن از این سلسله نور و رحمت و پیشروان فقه و فقاهت بود ، و این امر تاحدی خواسته ما را تامین می نمود ، ولی شرح حال هر کدام از فقها در تحقیق معظم له ، به اجمال و اختصار برگزار شده بود ، بهتر آن دیده شد که به عنوان تکمیل بحث آن

استادفرزانه ، و در راستای تنظیم مطالعات پراکنده خویش ، نوشته استاد را«اصل قرار داده ومطالب خود را بر آن بیافزایم ، و شرح و تفصیل بیشتری در معرفی آن چهره ها به عمل آورد و احیانا عکس و تصویر یا دستخط و نوشته ای از آثار آن بزرگان جهت مزیدبهره گیری علاقمندان بیاورد و چهره های متاخر نیز بر آنان افزوده گردد که مجموعاحدود 60 شخصیت فقهی و علمی معرفی و مطرح شود ، بزرگ مردانی که هر کدام سهم بزرگ و نقش ارزنده ای در تداوم این رشته پربرکت فقه و فقاهت داشته اند . آنان که بامجاهدات خود توانسته اند این حبل الله المتین را از دوران غیبت تاکنون اتصال واستحکام بخشند .

بسیار طبیعی است کار در چنین گستردگی از عهده یک فرد در این شرایطمحدود زندگی ساخته نیست ، پس در انجام این هدف مقدس از نوشته ها و زحمات برخی از دانشجویان عزیز نیز بهره گیری شده که تشکر خود را از آنان اعلام می دارد .

جای خوشوقتی است که بشارت داده شود این سری مطالعه و طبقه بندی درمورد دیگر طبقات و اقشار علمی نیز مانند : محدثین ، مفسرین ، متکلمین ، شعرا ، مورخین ، زنان نامدار و صحابه بزرگوار پیامبر اسلام(ص)نیز به عمل آمده است که بالطف و عنایت الهی و همراهی عمر و حیات ، به تدریج مورد استفاده قرار خواهدگرفت ، آنچنان که طبقات مفسران شیعه در پنج مجلد ، در برگیرنده شرح حال 2006تن از آفرینندگان آثار قرآنی شیعه ، گام به عرصه مطبوعات نهاده است .

جای تذکر است که یقینا نه سلسله فقهاء محدود به این طبقه بندی و تنظیمی است که استاد بزرگوار شهید مطهری انجام داده اند ،