فقهای نامدار شیعه صفحه 68

«سید ابو المکارم ابن زهره در حدیث به یک واسطه از ابو علی ، پسر شیخ الطائفه روایت می کند و در فقه با چند واسطه شاگرد شیخ طوسی است . او اهل حلب است . در سال 585 هجری درگذشته است . کتاب معروف او در فقه به نام الغنیه معروف است . هر گاه در اصطلاح فقها«حلبیان گفته شود ، به صیغه تثنیه ، مقصود ابو الصلاح حلبی و ابن زهره حلبی است . و هر گاه حلبیون به صیغه جمع گفته شود ، مقصود آن دو نفر به علاوه ابن البراج است که او نیز اهل حلب بوده است .

بنابر آنچه در مستدرک(ج 3 ، ص 506)ضمن احوال شیخ طوسی آمده است ، ابن زهره کتاب النهایه شیخ طوسی را نزد ابو علی حسن بن الحسین معروف به ابن حاجب حلبی خوانده است و او آن کتاب را نزد ابو عبد الله ذنوناری در نجف و او نزد رشید الدین علی بن زیرک قمی و سید ابی هاشم حسینی و آن دو نفر نزدشیخ عبد الجبار رازی تحصیل کرده بوده اند و شیخ عبد الجبار شاگرد شیخ طوسی بوده است . بنابر این نقل ، ابن زهره با چهار واسطه شاگرد شیخ طوسی بوده است . » (1)

ابو المکارم و عصر زندگی او

ابو المکارم عز الدین حمزه بن علی بن زهره حسینی حلبی ، معروف به سیدابو المکارم بن زهره از فقهای نامدار و از متکلمین مشهور قرن ششم هجری ، و ازبزرگترین دانشمندان شهر تاریخی حلب بوده است . ولادت او در سال 521 در ماه رمضان اتفاق افتاد . او تحصیلات خود را نخست در وطن مالوف خویش ، و سپس درعراق و نجف تعقیب نمود و به

مراتب عالیه علمی نائل آمد .

ابن زهره در فقه ، اصول ، کلام ، نحو و ادبیات عرب مهارت و تبحر کامل پیدا کردو در این رشته ها نیز صاحب تالیف شد که هر کدام از آنها نشانگر مقام شامخ علمی او ، و معرف احاطه کامل وی بر علوم و فنون مختلف اسلامی است .

نیاکان او

ابو المکارم ، گذشته از حسب و شرف علمی و تحصیلی ، دارای نسب بس شریف و بزرگواری است . زیرا او با نه واسطه به امام ششم ، حضرت امام جعفر صادق(ع)می پیوندد . به این ترتیب که جد او حمزه بن علی بن محمد ، و او فرزند ابراهیم بن احمدبن محمد بن حسین بن اسحاق بن الامام جعفر الصادق(ع)می باشد .

آراء دانشمندان درباره او

گفتار صاحب ریاض